PL142092B1

POLSKA
IZECZPOSPOLIIA
LUDOWA
OPIS PATENTOWY
142 092
Patent dodatkowy
do patentu nr
Zgłoszono:
85 06 28 |P. 254231)
Int. Cl.4
E21C 29/22
Pierwszeństwo
URZĄD
PATENTOWY
PRL
Zgłoszenie ogłoszono:
86 03 25
Opis patentowy opublikowano: 8803 30
Twórcywynalazku:
Wenancjusz Przybytniowski, Bronisław Wyłuda, Józef Górniak,
Wojciech Skoczyński, Tadeusz Markowski, Wojciech Skolik,
Jerzy Mańka, Andrzej Błażewicz, Eugeniusz Gajda
Uprawniony z patentu:
Gwarectwo Mechanizacji Górnictwa „Fotmag", Centrum Mechanizacji
Górnictwa „Komag", Gliwice (Polska;
Bezcięgnowy mechanizm posuwu z pionowym kołem napędowym
Przedmiotem wynalazku jest bezcięgnowy mechanizm posuwu z pionowym, zębatym kołem napędowym,
przeznaczony zwłaszcza dla kombajnu węglowego. Znany w technice, na przykład z polskiego opisu patentowe¬
go nr 108 511, bezcięgnowy mechanizm posuwu wyposażony jest w pionowo usytuowane zębate koło napędo¬
we współpracujące z poziomo usytuowaną zębatką sworzniową składającą się z segmentów. Wspomniane seg¬
menty połączone są ze sobą obrotowo oraz przesuwnie, przy czym każdy z segmentów zębatki zamocowany jest
do bocznej powierzchni pionowo usytuowanej płyty wsporczej, za pomocą dwóch przegubów połączonych ze
sobą dźwignią, przy czym pionowy sworzeń jednego z przegubów zamocowany jest do segmentu zębatki, a pio¬
nowy sworzeń drugiego przegubu zamocowany jest za pośrednictwem uchwytu do wspomnianej płyty wsporczej.
Znany bezcięgnowy mechanizm posuwu pomimo swych licznych zalet technicznych ma jednak tę istotną niedo¬
godność, że elementy tworzące jego konstrukcję wymagają wysokiej dokładności wykonania, mającej znaczący
wpływ na koszty ich produkcji. Niedogodnością jest również to, że segmenty połączone są ze sobą obrotowo
oraz przesuwnie jedynie w płaszczyźnie pionowej - prostopadłej do ich wzdłużnych osi, co pozwala tylko na
wychylenia boczne tych segmentów. Brak jest natomiast możliwości wychylania się segmentów w płaszczyźnie
pionowej - przechodzącej przez ich oś wzdłużną, to sprawia że w przypadku nierównego spągu istnieje niebez¬
pieczeństwo wyzębiania się pionowego, napędowego koła zębatego ze wspomnianych segmentów, co w warun¬
kach dołowych jest poważną awarią techniczną. Ponadto z uwagi na znaczne siły przenoszone przez zębatkę, po
której górnych powierzchniach przemieszcza się ślizgowo prowadnica kombajnu, segmenty zębatki oraz inne
elementy muszą być wykonane z wysokojakościowej stali a następnie specjalnie obrobione cieplno-chemicznie,
a mimo to segmenty często ulegają licznym uszkodzeniom, zwłaszcza w miejscach ich połączenia z pionową
płytą wsporczą z uwagi na działanie w tych miejscach nadmiernych momentów zginających.
Celem wynalazku jest usunięcie tych niedogodności, a zagadnieniem technicznym wymagającym rozwiąza¬
nia jest zmodyfikowanie konstrukcji bezcięgnowego mechanizmu posuwu wyposażonego w pionowo usytuowane
zębate koło napędowe, eliminującego niekorzystne oddziaływanie momentów zginających na zamocowania seg¬
mentów zębatki do konstrukcji wsporczej tego mechanizmu oraz umożliwiające zmianę położenia segmentów
w dwóch pionowych, wzajemnie do siebie prostopadłych płaszczyznach.
Zgodnie z wynalazkiem, zagadnienie to zostało skutecznie rozwiązane dzięki temu, że każdy z segmentów
zębatki na każdym ze swych końców ma wypukłe odsądzenie, którym osadzony jest obrotowo na wsporniku
142 092
2
znajdującym się na poziomo usytuowanej powierzchni konstrukcji wsporczej mechanizmu posuwu.Wspornik
wyposażony jest w sworzeń, który pewną częścią swej długości umieszczony jest w przelotowym otworze ukształtowanym w postaci dwóch stożków ściętych skierowanych ku sobie mniejszymi podstawami, utworzonym
przez sąsiadujące ze sobą wnęki znajdujące się na końcach segmentów zębatki. Ponadto na każdym z końców
segmentu zębatki znajduje się poziomo usytuowany otwór, w którym osadzony jest trzpień, który pewną częścią
swego obwodu umieszczony jest w pryzmowo ukształtowanym wybraniu znajdującym się we wspomnianym
sworzniu wspornika.
Tak rozwiązane zagadnienie techniczne umożliwia znaczne obniżenie kosztów wykonawstwa segmentów
zębatki, które mogą być wykonane w postaci odkuwek lub odlewów i jednocześnie pozwalają na istotne uprosz¬
czenie ich zamocowania do konstrukcji wsporczej. Bezcięgnowy mechanizm posuwu według wynalazku jest
wysoce niezawodny i trwały w działaniu, zwłaszcza dzięki temu, że brak jest oddziaływania momentów zginają¬
cych, pochodzących od ciężaru kombajnu węglowego, na zamocowania segmentów zębatki do konstrukcji
wsporczej. Ponadto osadzenie segmentów na wsporniku zapewnia wymaganą sztywność utworzonej z nich zębat¬
ce, przecie wszystkim w miejscach ich połączenia w dwóch wzajemnie do siebie prostopadłych płaszczyznach pionowych,
pozwala to na wyeliminowanie wyzębiania się koła zębatego oraz na uproszczenie konstrukcji prowadnicy
kombajnu, współpracującej z segmentami zębatki.
Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedsta¬
wia fragment bezcięgnowego mechanizmu posuwu w widoku z boku z częściowym przekrojem pionowym,
fig. 2 — mechanizm posuwu w przekroju płaszczyzną A—A zaznaczoną na fig. 1, fig. 3 — połączenie segmentów
zębatki w przekroju pionowym, fig. 4 — to samo połączenie w przekroju poziomym, fig. 5 — segment zębatki
w widoku z góry, a fig. 6 — ten sam segment w przekroju łamaną płaszczyzną B—B zaznaczoną na fig. 5. Jak
pokazano na rysunku, bezcięgnowy mechanizm posuwu wyposażony jest w zębatkę składającą się z segmen¬
tów 1, z których każdy na obu swych końcach ma owalne odsądzenie 2, którym osadzony jest obrotowo na
wsporniku 3 w postaci prostopadłościanu, usytuowanym na poziomej powierzchni P wsporczej konstrukcji 4
mechanizmu posuwu. Każdy ze wsporników 3 wyposażony jest w pionowy, sztywno zamocowany sworzeń 5,
którego zewnętrzny koniec umieszczony jest w przelotowym otworze 6 ukształtowanym w postaci dwóch stoż¬
ków ściętych skierowanych ku sobie mniejszymi podstawami, przy czym wspomniany otwór 6 utworzony jest
przez dwie sąsiadujące ze sobą wnęki 7, znajdujące się na końcach grubszej listwy 8 każdego z segmentów 1
zębatki. Ponadto w każdym z końców segmentu 1 — w jego grubszej listwie 8 — znajduje się poziomo usytuowa¬
ny przelotowy otwór 9, w którym osadzony jest trzpień 10, który połową swego obwodu umieszczony jest
w pryzmowo ukształtowanym wybraniu 11 znajdującym się w sworzniu 5. Segmenty 1 zębatki współpracują
z pionowo usytuowanym zębatym kołem 12 oraz z prowadnicą 13 węglowego, ścianowego kombajnu 14.
Zastrzeżenia
patentowe
1. Bezcięgnowy mechanizm posuwu z pionowym kołem napędowym, przeznaczony zwłaszcza dla kombaj¬
nu węglowego wyposażony w poziomo usytuowaną zębatkę składającą się z przegubowo ze sobą połączonych
segmentów zamocowanych przegubowo do konstrukcji wsporczej tego mechanizmu, znamienny tym, że
każdy z segmentów (1) zębatki na każdym ze swych końców ma wypukłe odsądzenie (2), którym osadzony jest
obrotowo na wsporniku (3) znajdującym się na poziomo usytuowanej powierzchni (P) wsporczej konstrukcji (4)
mechanizmu posuwu, przy czym wspornik (3) wyposażony jest w sworzeń (5), który pewną częścią swej długości
umieszczony jest w otworze (6) ukształtowanym w postaci dwóch stożków ściętych skierowanych ku sobie
mniejszymi podstawami, utworzonym przez sąsiadujące ze sobą wnęki (7) znajdujące się na końcach segmen¬
tów (1) zębatki.
2. iBezcięgnowy mechanizm posuwu według zastrz. 1, znamienny tym, że wnęka (7) usytuowana
jest w grubszej listwie (8) segmentu (1) zębatki.
3.Bezcięgnowy mechanizm posuwu według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że na każdym końcu
segmentu (1) zębatki znajduje się poziomo usytuowany otwór (9), w którym osadzony jest trzpień (10), który
pewną częścią swego obwodu umieszczony jest w pryzmowo ukształtowanym wybraniu (11) znajdującym się
w sworzniu (5) wspornika (3).
142 092
i
142 092
Pif.3
142 092
Fi9. 4
142 092
fio. 5
3-3
fia<
Pracownia Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 egz
Cena 130 zł