PL143950B1

POLSKA
RZECZPOSPOLITA
OPIS PATENTOWY 143950
LUDOWA
CZYTELNIA
U.-jdw Fatentomgo
Peitent dodatkowy
do patentu
Zgłoszono:
2LI
85 05 21
/P.253506/
Int O.4 COdB 31/50
Pierwszeństwo:
C06B 25/14
URZĄD
PATENTOWY
PRL
Zgłoszenie ogłoszono:
87 01 12
Opis patentowy opublikowano: 88 12 31
Twórcy wynalazkus Marian Ambrożek, Janusz Drzyzga, Barbara Gołąbek,
Jan Guga, Zygmunt Kurnatowski, Tadeusz Lańczak,
Jerzy Rachwalski
Uprawniony z patentus
Zakłady Tworzyw Sztucznych "Nitron-Erg",
Krupski Młyn /Polska/
MATERIAŁ WYBUCHOWY NITROGLICERYNOWY BEZPIECZNY
WOBEC METANU
Przedmiotem wynalazku jest materiał wybuchowy nitroglicerynowy bezpieczny wobec me*tanu i pyłu węglowego* Materiał znajduje zastosowanie do robót strzelniczych w kopalniach
węgla.
Znany materiał wybuchowy nitroglicerynowy bezpieczny wobec metanu i pyłu węglowego
zawiera 18-329* wagowych nitrogliceryny albo mieszaniny nitrogliceryny i nitroglikolu, 20
do 60* wagowych saletry amonowej krystalicznej l/albo azotanów metali alkalicznych, 1,5
do 5* wagowych nitrowych pochodnych zwięzków organicznych, 20 do 50* wagowych chlorków me¬
tali alkalicznych albo/l chlorku amonu, 0,2 do 1,0* wagowych nitrocelulozy* Niektóre ze
znanych materiałów zawierają również niewielkie ilości innych składników, jak glikol, mącz¬
ka guarowa, dwuetylodwurenylomocznik, węglan wapnia, siarczan baru, barwnik w zależności
od dodatkowych wymagań stawianych tym materiałom do niektórych zastosowań*
Na rynku coraz trudniej dostępne są saletry krystaliczne, w szczególności krystalicz¬
na saletra amonowa, która w rolnictwie i innych zastosowaniach zastąpiona została saletrą
amonową granulowaną*
Próby użycia saletry amonowej granulowanej do materiałów wybuchowych nitroglicerynowyeh
bezpiecznych wobec metanu i pyłu węglowego zawiodły* Niespodziewanie okazało się, że gra¬
nulowana saletra amonowa, zastosowana w materiale zamiast saletry krystalicznej,
ponad
dwukrotnie zmniejsza stałość materiału wybuchowego, oznaczoną testem Abla, to jest z co
najmniej 30 minut do 10-15 minut* Inną nieoczekiwaną niedogodnością stosowania saletry
granulowanej Jest niedostateczna plastyczność materiału i jego twardnienie w czasie skła¬
dowania*
Celem wynalazku Jest opracowanie materiału wybuchowego nltroglicerynowego bezpiecz¬
nego wobec metanu, zawierającego w swoim składzie granulowaną saletrę amonową i charakte¬
ryzującego się czasem trwałości wg# testu Abla powyżej 20 minut oraz dobrą plastycznością
i nie twardniejącego w czasie składowania*
Stwierdzono, że mieszanina amin alifatycznych pierwszorzędowych o 10 do 25 atomów
węgla w cząsteczce i kwasów tłuszczowych użyta w ilości od 0,01 do 0,4* wagowych w stosun-
<t.
143 950
2
ku do Materiału wybuchowego zawierającego granulowaną saletrę amonową, co najmniej dwu¬
krotnie podwyższa trwałość Materiału wg, testu Abla oraz nadaje bu plastyczność równą
do najamieJ 3m Jednostkom penetracji*
Materiał wybuchowy nitroglicerynowy bezpieczny wobec metanu według wynalazku, za¬
wiera 16 do 32% wagowych nitrogliceryny albo mieszaniny nitrogliceryny i nitroglikolu,
- 2*0 .do 6*0% wagowych granulowanej saletry amonowej i/lub azotanów metali alkalicznych,
1,0 do 5% wagowych nitrowych pochodnych związków organicznych, 20 do 50% wagowych chlor¬
ków metali alkalicznych i/albo chlorku amonu O,2 do 1,0% wagowych nitrocelulozy oraz
0,005 do 0,2% wagowych plerwszorzędowych amin alifatycznych zawierających 10 do 25 ato¬
mów węgla w cząsteczce i 0,005 do 0,2% wagowych kwasów tłuszczowych* Materiał wybuchowy
według wynalazku posiada trwałość wg* testu Abla powyżej 25 minut oraz plastyczność wy¬
noszącą co najmniej 30 Jednostek penetracji*
Przykład
I* Do alimlniowego naczynia wprowadzono 4,0 kg roztopionych dwunitrotoluenów, 0,1 kg kwasu laurynowego i 0,1 kg oktadecylenoamlny o nazwie handlowej
Alaminę 70 produkcji firmy General Mills Chemical 0ivlaion 1 mieszano aż do równomier¬
nego rozprowadzenia aminy 1 kwasu w dwunitrotoluenach* Następnie do misy mieszalnika
wprowadzouo 21 kg mieszaniny* 10 części wagowych nitrogliceryny 1
10 części wagowych ni¬
troglikolu oraz 0,4 kg nitrocelulozy 1 mieszano aż do otrzymania żelu* Do mieszalnika z
żelem wprowadzono 44,5 kg granulowanej saletry amonowej, 30 kg chlorku sodowego oraz
wcześniej przygotowaną mieszaninę dwunitrotoluenów, kwasu tłuszczowego i aminy alifaty¬
cznej* Całość mieszano 1 nabojowano w otoczki z papieru parafinowanego o średnicy 32 mm
1 wadze 200 g* Otrzymany materiał wybuchowy posiadał trwałość wg* testu Abla 25 minut
plastyczność - 40 jednostek penetracji 1 następujące podstawowe własności strzelniczes
przenoszenie fali detonącyjnej 8 cm, lnlcjalność spłonką Nr 1, prędkość detonacji 2500
m/s wydęcie w bloku ołowianym 230 cm
3
1 nie zapalał metanu przy tylnym odstrzelaniu ła¬
dunku 600 gramowego*
Przykład
II* Sporządzono materiał o składzie 1 w sposób podany w przykła¬
dzie 1 z tą różnicą, że użyto kwas palmitynowy 1 heksodecyloaminę o nazwie handlowej
Alamine 60* Materiał posiadał trwałość wg* testu Abla 30 minut oraz plastyczność 40 je¬
dnostek penetracji*
Przykład
III* Sporządzono materiał o składzie 1 w sposób Jak w przykła¬
dzie I z tą różnicą, że użyto kwas oleinowy wg* BN-74/6133-02 1 tetradecylenoaminę o
nazwie handlowej Alamine 5D* Materiał posiadał trwałość wg* testu Abla 30 minut i pla¬
styczność 40 jednostek penetracji*
Przykład
IV* Sporządzono materiał o składzie 1 w sposób podany w przykła¬
dzie I z tą różnicą, że użyto kwas oleinowy według BN-74/6133-02 1 mieszaninę amin ali¬
fatycznych o nazwie handlowej Amina U produkcji Zakładów Azotowych "Kędzierzyn*1* Mate¬
riał posiadał trwałość wg* testu Abla 30 minut 1 plastyczność 45 jednostek penetracji*
Przykład
V* Sporządzono materiał o składzie i w sposób jak w przykładzie
IV z tą różnicą, że użyto mieszaninę amin alifatycznych o nazwie handlowej Amino Z pro¬
dukcji Zakładów Azotowych "Kędzierzyn"• Materiał posiadał trwałość wg* testu Abla 30 mi¬
nut i plastyczność 40 jednostek penetracji*
Przykład
VI* Sporządzono materiał o składzie 1 w sposób Jak w przykładzie
IV z tą różnicą, że użyto mieszaniny kwasów tłuszczowych wg* BN-75/6133-04* Materiał po¬
siadał trwałość wg* testu Abla 30 miuut i plastyczność 40 jednostek penetracji*
Przykład
VII* Sporządzono materiał w sposób podany w przykładzie I o skła¬
dzie s 21 kg mieszaniny nitrogliceryny i nitroglikolu, 0,4 kg nitrocelulozy, 4,0 kg dwunltrotoluenów, 36 kg
granulowanej saletry amonowej, 40 kg
kwasu olejowego według BN-75/6133-02 i 0,1 kg
chlorku sodowego 0,1 kg
Aminy R produkcji Zakładów Azotowych Kę¬
dzierzyn* Materiał posiadał trwałość wg* testu Abla 30 minut, plastyczność 35 jednostek
penetracji i następujące własności strzelniczes przenoszenie fali detotiacyjnej 6 cm9
lnlcjalność spłonką Nr 1, prędkość detonacji 2300 m/s, wydęcie w bloku ołowianym 190 cm
i nie zapalał metanu przy tylnym odstrzelaniu ładunku 1000 gramo«ego*
143 950
Przykład
dzie
VIII, Sporządzono
I o składzies 22 kg mieszaniny
3
Materiał wybuchowy w sposób
podany w przykła¬
nitrogliceryny 1 nitroglikolu, 0,8 kg nitrocelulozy,
2 kg dwunitrotoluenów, 29 kg saletry amonowej granulowanej 45,0 kg chlorku sodowego, 0,5 kg
mączki guarowej, 0,7 kg glikolu etylenowego, 0,1 kg kwasu oleinowego i 0,1 kg Aminy R.
Materiał posiadał trwałość wg* testu Abla 35 minut, plastyczność 55 Jednostek penetracji,
prędkość detonacji 2100 m/s, prędkość detonacji po utoczeniu w uodzle pod ciśnieniem 10 ilPa
przez okres 1 godziny — 1900 m/s 1 nie zapalał we tanu przy odstrzeliwaniu przednim ładunku
1000 gramowego*
Zastrzelenia
patentowa
1* Materiał wybuchowy nitrogllcerynowy bezpieczny wobec metanu zawierający 18 do
329* wagowych nitrogliceryny albo mlessanlny nitrogliceryny 1 nitroglikolu, 20 do 60% wa¬
gowych saletry amonowej l/albo azotanów metali alkalicznych. 1,0 do 5% wagowych nitro¬
wych pochodnych związków organicznych, 20 do 50% wagowych chlorków metali alkalicznych
l/albo chlorku amonu. 0,2 do 1,0% wagowych nitrocelulozy, znamienny
tym. ze
zawiera 0.005 do 0,2 % wagowych plerwazórzfdowej aminy alifatycznej o 10 do 25 atomach
węgla w cząsteczce 1 0,005 do 0,2% wagowych kwasu tłuszczowego, przy czym saletra amo¬
nowa Jest w postaci granulowanej*
2. Materiał według zastrz. 1, znamienny
tym, że zawiera mieszaninę amin
alifatycznych pierwszorzędowyoh o zawartości 10 do 25 atomów węgla w cząsteczkach 1 mie¬
szaninę kwasów tłuszczowych*
3* Materiał według zastrz* 2. z n a m lenny
tym. ze zawiera kwas oleinowy*