OPIS PATENTOWY POLSKA 146 034 RZECZPOSPOLITA LUDOWA Patent dodatkowy do patentu nr Int. Cl.4 G01N 23/12 Zgłoszono: 83 12 16 (P.245177) Pierwszeństwo URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 85 12 03 Opis patentowy opublikowano: I Ci'f ft, ^ "• ^ 89 09 30 Twórcywynalazku: Ryszard Smoczyk, Jacek Paradowski, Ryszard Szepke, Jan Harasimczuk, Jan Strzałkowski, Zbigniew Pilasiński Uprawniony z patentu: Zjednoczone Zakłady Urządzeń Jądrowych "Polon"Zakład Techniki Jądrowej, Warszawa; Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa (Polska) Radioizotopowe urządzenie do pomiaru stężenia pyłów w ośrodkach gazowych Przedmiotem wynalazku jest radioizotopowy automatyczny pyłomierz filtracyjny przezna¬ czony do pomiaru stężenia pyłów w gazach przemysłowych lub powietrzu atmosferycznym. Pyłomierz ten określa stężenie pyłów niezależnie od ciśnienia atmosferycznego oraz temperatury otoczenia i badanego gazu oraz rodzaju pyłu. Znane są pyłomierze półautomatyczne pracujące w oparciu o metodę grawimetryczną oraz radioizotopowe automatyczne pyłomierze filtracyjne przeznaczone do pomiaru emisji pyłów. W publikacji H.Dresia, F. Spohr "Erfahrungen mit dem radiometrischen Staubmessgerat BetaStaubmeter", Staub-Reinhaltung der Luft, nr 6/71 opisano pyłomierz filtracyjny, w którym badany gaz przepływa przez komorę filtracyjną, a następnie przez rurociąg pomiarowy. Masa osadzonego na taśmie filtracyjnej pyłu wyznaczana jest przez pomiar osłabiania promieniowania beta, przepu¬ szczanego przez taśmę z pyłem. Rurociąg pomiarowy wyposażony jest w zwężkę pomiarową i manometr różnicowy, zaś między zwężką a wlotem pompy ssącej jest zawór doprowadzający powietrze atmosferyczne. Zawór ten sterowany jest różnicą ciśnień gazu na końcach zwężki za pomocą regulatora ciśnienia. Stężenie pyłu wyznacza się w oparciu o wartość natężenia przepływu gazu, czasu filtracji i masy pyłu osadzonej na taśmie. W opisanym pyłomierzu występuje duży błąd pomiaru. Natężenie przepływu gazu podczas filtrowania znacznie maleje, ponieważ maleje ciśnie¬ nie przed zwężką i gęstość gazu dopływającego do zwężki. Innym miernikiem jest Beta -Staubmeter F70 Krone ze źródłem C14poniżej 100//Ci. Grama¬ tura taśmy filtracyjnej mierzona jest przed zapyleniem i po zapyleniu. Z tych pomiarów otrzymy¬ wana jest masa pyłu, którą miernik koreluje z objętością przepompowanego gazu i wyznacza zapylenie w g/m3. Mankamentem miernika jest nieunikniony błąd, podczas przemieszczania określonego pola taśmy z miejsca pomiarowego w miejsce filtrowania gazu za pomocą napędza¬ nych rolek z taśmą. Innym mankamentem jest mała dostępność u nas źródła C14 o długim okresie półrozpadu. 2 146 034 Podobnie działa Dust monitor PW9790 Phillips z tym, że stosuje źrócflo 147 Pm 0,25 //Ci. Posiada też podobne niedogodności. Innym miernikiem jest Beta - Staubmeter F 703 Verewa. Masę osadzonego pyłu na taśmie filtracyjnej wyznacza się z równoczesnych dwu pomiarów, taśmy zapylonej i obok czystej za pomocą oddzielnych dwu układów radioizotopowych ze źródłami C14 i licznikami G-M. Wadą miernikajest błąd pomiaru wynikający z niejednorodności taśmy filtracyjnej. Różnica gramatury w różnych miejscach w skrajnych przypadkach może być większa niż gramaturą osadzonego pyłu. Podobnie jak w wyżej omówionym mierniku odpowiednie źródła C14 są trudno dostępne. Innym miernikiem jest pyłomierz typu MPSI100 Thomson. W rurociągu filtracyjnym umie¬ szczona jest taśma z włókna szklanego oraz źródło 147 Pm 0,25 jjCi przed taśmą i licznik G-M za taśmą. Wynik w g/m3 wyznaczany jest podobnie za pomocą pomiaru gramatury taśmy przed zapyleniem i po zapyleniu oraz skorelowaniu z czasem zapylenia taśmy i wydajnością pompy. Miernik posiada nieuniknione błędy wynikłe z niejednorodnego rozłożenia pyłu w całym polu na skutek umieszczenia źródła i detektora w rurociągu filtracyjnym oraz ze spadku przepływu powie¬ trza w miarę zapylania filtru na skutek braku stabilizacji przepływu powietrza. Urządzenie według wynalazku jest wolne od wymienionych niedogodności. Radioizotopowe urządzenie do pomiaru stężenia pyłów w ośrodkach gazowych, zwłaszcza w przewodach o profilu zamkniętym, według wynalazku, składa się z toru pneumatycznego wyposa¬ żonego w aspirator, głowicę filtrująco-pomiarową i agregat ssący, przy czym w torze pneumaty¬ cznym wyjście aspiratora zapylonego gazu połączone jest z głowicą filtrująco-pomiarową, a w niej poprzez zawór dekompresyjny z komorą filtracyjną, wyposażoną w elementy termoregutacyjne, usytuowaną nad komorą dociskową tak, że między komorami jest szczelina, w której znajduje się odwijana z bębna taśma filtracyjna przemieszczana przez układ napędu bibuły filtracyjnej. Do komory dociskowej dołączona jest chłodnica z odwadniaczem, połączona z nagrzewnicą, ta zaś połączona jest ze wskaźnikiem podciśnienia i przekaźnikiem ciśnieniowym nadmiaru pyłu wyposa¬ żonym w styk elektryczny oraz połączona jest z wejściem regulatora przepływu stabilizującego chwilowe przepływy odfiltrowanego gazu. Do wyjścia regulatora dołączony jest zawór sterujący dwudrożny połączony z agregatem ssącym,a w nim poprzez tłumik pulsacji z wlotem pompy ssąco-tłoczącej, której wyjście poprzez tłumik pulsacji połączone jest z umieszczonym z głowicy filtrująco-pomiarowej zaworem powrotnym, którego jedno wyjście stanowi wylot do atmosfery. Drugie wyjście zaworu usytuowane tuż przy wlocie aspiratora zapylonego gazu uniemożliwa okresowo dopływ zapylonego gazu do wlotu aspiratora. Urządzenie według wynalazku posiada również tor radiometryczny zawierający elektryczny układ formujący i sterujący wyposażony ponadto w układy sygnalizacji i odczytu. W torze radiometrycznym źródło izotopowe prześwietla taśmę filtracyjną albo sorbent wzorcowy, nato¬ miast detektor półprzewodnikowy jako źródło sygnału elektrycznego podłączony jest do wzmac¬ niacza ładunkowego i układu formującego przyłączonego następnie do nadajnika linii, który połączony jest z umieszczonym w oddalonym bloku sterująco-pomiarowym odbiornikiem linii sygnałów radiometrycznych. Do odbiornika przyłączony jest licznik rewersyjny impulsów pomia¬ rowych oraz programator podłączony jednocześnie do rewersyjnego licznika czasu, do licznika kroków wykonywanego programu, do klawiatury sterującej poprzez układ wyboru rodzaju pracy, do dzielników częstotliwości generatora kwarcowego, do układu formowania wyniku pomiaru z korelatorem i rejestrem buforowym, mającego połączenia z licznikiem wyniku częściowego, do układu formowania litery wydruku, do przekaźnika ciśnieniowego nadmiaru pyłu i wreszcie do opto-elektronicznego układu sygnalizatora braku taśmy filtracyjnej. Równocześnie układ napędu głowicy radiometrycznej zawierającej źródło izotopowe, detektor półprzewodnikowy i wzmac¬ niacz ładunkowy podłączony jest wraz z układem napędu taśmy filtracyjnej i elektromagnesem blokady położenia głowicy radiometrycznej do układu deszyfracji kroków programatora. Układ deszyfracji kroków połączony jest z nadajnikiem kroków, który przyłączony jest jednocześnie do licznika kroków programu i do układu formowania litery wydruku. Licznik wyniku częściowego przyłączonyjest do dzielników częstotliwości oraz do układu deszyfracji czasu pobierania pyłu, wyznaczonego zależnie od nastawy klucza deszyfracji czasu pobierana pyłu i nastawników czasu pobierania pyłu przyłączonych do tego układu. Do układu formowania litery wydruku przyłączone są jeszcze układy sterujące rejestratora cyfrowqgp połączone z zasilaczem 146 034 3 rejestratora pracującego pod dyktando programatora oraz klawiatura sterująca przez układ start- stop i deszyfrator zaniku napięcia w sieci zasilającej wraz z detektorem zaniku napięcia sieci zasilającej. Detektor połączony jest z diodą separującą zasilacz końcowy bloku sterującopomiarowego od baterii akumulatorów przyłączonej do ładownicy baterii akumulatorów. Pozo¬ stałe wejścia sterujące rejestratora cyfrowego przyłączone są do rejestru, w którym przechowywane są wyprowadzane jednocześnie na przyłączony do niego wyświetlacz cyfrowy informacje odpo¬ wiednio o aktualnym kroku z układu odczytu kroku włączonego pomiędzy rejestr a licznik kroków programu, o aktualnych wskazaniach zegara włączonego między rejestr a dzielniki częstotliwości generatora, o wyniku pomiaru z licznika wyniku włącznego między rejestr a układ formowania wyniku pomiaru, przy czym zarówno układ odczytu kroku jak i zegar oraz licznik wyniku połączone są z klawiaturą sterującą. Wreszcie układ formowania wyniku połączonyjest z korelato¬ rem, do którego dołączony jest nastawnik korelatora oraz bufor. Istota powyższego rozwiązania polega na tym, że dokonuje się pomiaru stężenia pyłów w gazach przez skorelowanie wyniku pomiaru masy pyłu osadzonego na taśmie filtracyjnej z objętoś¬ cią próby, z jakiej pył ten został odfiltrowany, przy czym masa pyłu wyznaczana jest na drodze radiometrycznego pomiaru wycinka taśmy filtracyjnej przed i po osadzeniu na niej pyłu, a dla zwiększenia dokładności wynik tej operacji odnoszony jest do pomiaru masy wzorcajaki stanowi odpowiednio przygotowany wycinek folii umieszczony w głowicy filtrująco-pomiarowej. Porcjalność próby gazu uzyskuje się przez stabilizację jego przepływu oraz limitowanie czasu pobierania tej prób. Podwyższenie dokładności uzyskuje się przez termostatyzację i odwadnianie toru pomiarowego w jego części pneumatycznej. Zależnie od zadanej wielkości próbki gazu, a przez to w zależności od czasu pobierania próby, pyłomierz może pracować w cyklach pomiarowych o różnej sekwencji kroków niezbędnych w cyklu dla zapewnienia wyniku o żądanej dokładności. Pyłomierz według wynalazku zawiera stabilizator przepływu objętościowego, przez co stęże¬ nie imisyjne pyłów odnosi się do aktualnej objętości przepompowanego gazu, a w przypadku pyłomierza przeznaczonego do pomiarów emisyjnych, zastosowanie stabilizatora masowego prze¬ pływu gazu umożliwia pomiar stężenia pyłów w odniesieniu do warunków umownych. Ponadto, zależnie od wykonania układu korelatora możliwajest, w przypadku pomiarów emisyjnych, ocena globalnej emisji pyłów z badanego emitora. W każdym cyklu pomiarowym pyłomierz według wynalazku zapewnia: — pracę na czystym odcinku taśmy filtracyjnej, co zapewnia stałość parametrów filtracji, — zabezpieczenie aspiratora przed zarastaniem pyłem poprzez stworzenie osłony po¬ wietrznej, — odczyt i wydruk wyniku z uwzględnieniem zakłóceń cyklu, takichjak zanik napięcia w sieci zasilającej, przerwanie taśmy filtracyjnej czy nadmiar pyłu. Radiozotopowe urządzenie do pomiaru stężenia pyłów w ośrodkach gazowych uwidocznione jest schematycznie w przykładzie wykonania na rysunku w blokowym układzie połączeń elemen¬ tów urządzenia. Pyłomierz, zależnie od nastawionego klawiaturą sterującą 46 rodzaju pracy 44 może wykonać cykl pojedynczy, bądź powtarzalne cykle pomiarowe. W każdym cyklu jego przebieg kontrolowany jest przez programator 34. Po włączeniu napięć zasilających układy pyło¬ mierza zerują się automatycznie i włącza się licznik kroków programu 43. Układ start-stop 47 pozwala na rozpoczęcie cyklu pomiarowego pod warunkiem sterowania klawiaturą 46. Wówczas licznik kroków programu 43 oraz programator 34 zwiększają stan o jeden powodując przez nadajnik kroków 45, że w głowicy filtrująco-pomiarowej 3 deszyfrator kroków programatora 27 również zmienia swój stan. W kroku tym powoduje on, przez układ napędu taśmy filtracyjnej 26, przesuw bibuły filtracyjnej 24 z jednoczesnym odwijaniem jej z bębna 6. Jednocześnie napęd głowicy radiometrycznej 21 ustawia głowicę radiometryczną zawierającą źródło promieniowania beta 20 i detektor półprzewodnikowy 19 tak, że w szczelinie pomiędzy detektorem 19 a źródłem 20 znajduje się taśma filtracyjna 24. W kolejnym kroku inicjowanym w programatorze 34 poprzez generator kwarcowy 35 wraz z dzielnikiem częstotliwości 36, w rejestratorze cyfrowym 64 następuje wydruk informacji o początku cyklu pomiarowego, zawierających przekazane poprzez rejestr 62 dane o odczycie stanu zegara 60 i licznika wyniku 61. i i 4 146 034 W następnym kroku programu impulsy z detektora półprzewodnikowego 19, po uformowa¬ niu we wzmacniaczu ładunkowym 18 i układzie formującym 22 przez nadajnik linii 23 przekazy¬ wane są do bloku sterująco-pomiarowego 32, w którym odbiornik linii 23 przekazuje je do licznika rewersyjnego impulsów pomiarowych 41, co odpowiada radiometrycznemu pomiarowi masy czystej taśmy filtracyjnej 24. Następnie głowica radiometryczna przesuwana jest nad absorbent wzorcowy 15, przy czym dokładne jej położenie ustala elektromagnes blokady położenia głowicy radiometrycznej 25 sterowany z deszyfratora kroków programatora 27. Po zmianie położenia głowicy radiometrycznej 25 w czasie wyznaczonym uprzednio przy pomiarze czystej taśmy filtra¬ cyjnej 24 i zarejestrowanym w liczniku 42, następuje zliczanie impulsów radiometrycznych w liczniku 41 dla absorbenta wzorcowego 15, po czym sterowane z programatora 34 zawory pneuma¬ tyczne sterujący dwudrogowy 14 i powrotny 13 powodują przełączenie agregatu ssącego 28 z pracy zapewniającej, przez wyprowadzenie 2 zaworu powrotnego 13, wytworzenie kurtyny powietrznej dla aspiratora 67 na pracę w układzie ssania. W torze pneumatycznym złożonym z następujących, szeregowo połączonych elementów jak aspirator zapylonego gazu 67, zawór dekompresyjny 4, komora filtracyjna 5, taśma filtracyjna 24, komora dociskowa 7, chłodnica 8 z odwadniaczem 16, nagrzewnica 9, regulator przepływu 12, zawór sterujący dwudrogowy 14, tłumik pulsacji 30, pompa ssąco-tłocząca 31, tłumik pulsacji 29, uzyskuje się limitowanie czasu trwania pracy w reżimie ssania, co przy stabilizacji przepływu przez regulator 12, zapewnia porcjalność próby gazu. Wskaźnik podciśnienia 10 kontroluje pracę toru pneumatycznego. Pył osadzony na taśmie filtracyjnej w czasie pracy pompy tworzy próbkę pomiarową. Po osadzeniu pyłu na taśmie filtracyjnej 24 pompa jest przełączona na pracę w reżimie tłoczenia. W liczniku 41 rewersyjnie zlicza się impulsy radiometryczne dla absorbenta wzorcowego 15, a w liczniku 42 zapisany jest czas trwania tej operacji. Ponownie przesuwa się głowicę radiometryczną i taśmę filtracyjną 24 tak, że głowica pomiarowa znajduje się nad zapyloną częścią taśmy filtracyjnej, po czym następuje radiometryczny pomiar masy zapylonej taśmy filtracyjnej 24 przez zliczanie impulsów radiometrycznych dla zapylonej bibuły w liczniku rewersyjnym 41 w czasie zapisanym w liczniku czasu 42, a wyznaczonym uprzednio przy powtórnym pomiarze wzorcowego absorbenta 15. W kolejnym kroku następuje korelacja uzyskanego w liczniku rewersyjnym 41 wyniku pomiaru zapylonej taśmy filtracyjnej 24 zarówno z nastawą kolibracyjną 51 kolektora 50, jak i nastawą czasu pobierania pyłu 38 przekazywaną przez układ deszyfracji czasu pobierania pyłu 39 i licznik wyniku częściowego 37 wraz z buforem 49. Wydruk wyniku uformowanego w układzie 53 z odpowiednią wyróżniającą ten krok literą sterowaną z układu 52 kończy cykl. Rejestrator cyfrowy 64 z układem sterującym 65 zasilany jest przez własny zasilacz 66 zależnie od stanu programatora 34. Niezależnie od rejestratora cyfrowego 64 pyłomierz zawiera wyświetlacz cyfrowy 63 połączony z rejestrem 62 umożliwiający, zależnie od stanu klawiatury sterującej 46, odczyt aktualnego kroku z układu odczytu kroku 59, czasu z zegara 60 i wyniku z licznika 61. Pyłomierz, zależnie od nastawy klucza deszyfracji 40 czasu pobierania pyłu 39, może dla bardzo krótkich czasów pobierania pyłu pracować z pominięciem pomiarów absorbenta wzorcowego. Cykl ulega również skróceniu w przypadku nadmiernego zapylenia i wówczas przekaźnik ciśnieniowy nadmiaru pyłu 11 powoduje ingerencję w pracę programatora 34, w wyniku której cykl obejmuje tę samą liczbę kroków, ale skraca czas trwania poboru pyłu i całego cyklu. Wynik opatrzony jest wówczas odpowiednią literą. Pyłomierz zabezpieczony jest przed pracą bez taśmy filtracyjnej 24 sygnałem z układu opto-elektronicznego 17, powodującym przerwanie pracy pro¬ gramatora 34. Krótkotrwałe zaniki napięcia w sieci zasilającej powodujące deformację wyniku pomiaru, sygnalizowane są przez odpowiednią literę wydruku. Sygnał do zmiany litery wydruku jest uzyskiwany z deszyfratora zaniku napięcia w sieci zasilającej 48, sterowanego z detektora zaniku napięcia w sieci zasilającej 58, który to sygnał deszyfrator 48 uzyskuje przy zasilaniu bloku sterująco-pomiarowego z naładowanej uprzednio przez ładownicę 55 baterii akumulatorów 54 zasilającej przez diodę separującą 56 zasilacz końcowy 57. Czas pobierania próby pyłu może być odpowiednikiem jednego kroku cyklu, a może również stanowić sumę kroków cyklu. 146 034 5 Zastrzeżenie patentowe Radioizotopowe urządzenie do pomiaru stężenia pyłów w ośrodkach gazowych, zwłaszcza w przewodach o profilu zamkniętym, składające się z toru pneumatycznego wyposażonego w aspirator, głowicę filtrująco-pomiarową i agregat ssący oraz toru radiometrycznego zawierającego elektryczny układ formujący i sterujący wyposażony ponadto w układy sygnalizacji i odczytu, znamienne tym, że w torze pneumatycznym wyjście aspiratora zapylonego gazu (67) połączone jest z głowicą filtrująco-pomiarową (3), a w niej poprzez zawór dekompersyjny (4) z komorą filtracyjną (5) wyposażoną w elementy termoregulacyjne, a usytuowaną nad komorą dociskową (7) tak, że między komorami jest szczelina, w której znajduje się odwijana z bębna (6) taśma filtracyjna (24) przemieszczana przez układ napędu bibuły filtracyjnej(26), przy czym do komory dociskowej (7) dołączona jest chłodnica (8) z odwadniaczem (16), połączona z nagrzewnicą (9), ta zaś połączona jest ze wskaźnikiem podciśnienia (10) i przekaźnikiem ciśnieniowym nadmiaru pyłu (11) wyposa¬ żonym w styk elektryczny oraz połączonajest z wejściem regulatora przepływu (12) stablizującego chwilowe przepływy odfiltrowanego gazu, do wyjścia którego to regulatora dołączony jest zawór sterujący dwudrogowy (14) połączony z agregatem ssącym (28), a w nim poprzez tłumik pulsacji (30) z wlotem pompy ssąco-tłoczącej (31), której wyjście poprzez tłumik pulsacji połączone jest z umieszczonym w głowicy filtrująco-pomiarowej (3) zaworem powrotnym (13), którego jedno wyjście stanowi wylot do atmosfery, natomiast drugie (2) usytuowane tuż przy wlocie aspiratora zapylonego gazu (67) uniemożliwia okresowo dopływ zapylonego gazu do wlotu aspiratora, zaś w torze radiometrycznym źródło izotopowe (20) prześwietla taśmę filtracyjną (24) albo absorbent wzorcowy (15), natomiast detektor półprzewodnikowy (19) jako źródło sygnału elektrycznego podłączony jest do wzmacniacza ładunkowego (1$) i układu formującego (22) przyłączonego następnie do nadajnika linii (23), a ten połączony jest z umieszczonym w oddalonym bloku sterująco-pomiarowym (32) odbiornikiem linii (33) sygnałów radiometrycznych, do którego to odbiornika przyłączony jest licznik rewersyjny impulsów pomiarowych (41) oraz programator (34) podłączony jednocześnie do rewersyjnego licznika czasu (42), do licznika kroków wykonywanego programu (43), do klawiatury sterującej (46) poprzez układ wyboru rodzaju pracy (44), do dzielni¬ ków częstotliwości (36)generatora kwarcowego (35), do układu formowania wyniku pomiaru (53) z korelatorem (50) i rejestrem buforowym (49) mającego połączenia z licznikiem wyniku częściowego (37), do układu formowania litery wydruku (52), do przekaźnika ciśnieniowego nadmiaru pyłu (11), wreszcie do opto-elektronicznego układu sygnalizatora (17) braku taśmy filtracyjnej (24), równocześnie zaś układ napędu głowicy radiometrycznej (21), zawierającej źródło izotopowe (20), detektor półprzewodnikowy (19) i wzmacniacz ładunkowy (18) podłączony jest wraz z układem napędu taśmy filtracyjnej (26) i elektromagnesem blokady położenia głowicy radiometrycznej (25) do układu deszyfracji kroków (27) programatora (34), a układ deszyfracji kroków (27) połączony jest z nadajnikiem kroków (45), który przyłączonyjest jednocześnie do licznika kroków programu (43) i do układu formowania litery wydruku (52), ponadto licznik wyniku częściowego (37) przyłączonyjest do dzielników częstotliwości (36) oraz do układu deszyfracji czasu pobierania pyłu (39), wyznaczonego zależnie od nastawy klucza deszyfracji czasu pobierania pyłu (40) i nastawni¬ ków czasu pobierania pyłu (38) przyłączonych do tego układu, natomiast do wymienionego układu formowania litery wydruku (52) przyłączone są jeszcze układy sterujące (65) rejestratora cyfrowego (64) połączone z zasilaczem (66) rejestratora (64) pracującego pod dyktando programatora (34) oraz klawiatura sterująca (46) przez układ start-stop (47) i deszyfrator zaniku napięcia (48) w sieci zasilającej wraz z detektorem zaniku napięcia (58) sieci zasilającej, który to detektor połączonyjest z diodą separującą (56) zasilacz końcowy (57) bloku sterująco-pomiarowego od baterii akumulato¬ rów (54), przyłączonej do ładownicy baterii akumulatorów (55), pozostałe zaś wejścia sterujące (65) rejestratora cyfrowego (64) przyłączone są do rejestru (62), w którym przechowywane są wyprowa¬ dzane jednocześnie na przyłączony do niego wyświetlacz cyfrowy (63) informacje odpowiednio o aktualnym kroku z układu odczytu kroku (59) włączonego pomiędzy rejestr (62) a licznik kroków programu (43), o aktualnej godzinie i minucie z zegara (60) włączonego między rejestr (62), a dzielniki częstotliwości (36) generatora (35), o wyniku pomiaru z licznika wyniku (61) włączonego między rejestr (62) a układ formowania wyniku pomiaru (53), przy czym zarówno układ odczytu 146 034 kroku (59) jak i zegar (60) oraz licznik wyniku (61) połączone są z klawiaturą sterującą (54), wreszcie układ (53) formowania wyniku połączonyjest z korelatorem (50), do którego dołączony jest nastawnik korelatora (51) oraz bufor (49). Pracownia Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 egz. Cena 400 zł
1/--страниц