PL146233B1

POLSKA
RZECZPOSPOLITA
LUDOWA
OPIS PATENTOWY
146233
• *wUNl*
Patent dodatkowy
do patentu nr
Zgłoszono: 8*. 12 18
/p. 251008/
Pierwszeństwo
Int. Cl.4 H05B 41/18
URZĄD
PATENTOWY
PRL
Zgłoszenie ogłoszono: 86 07 01
Opis patentowy opublikowano: 89 01 31
Twórcy wynalazkut
Jan Krzyczkowski,
Uprawniony z patentu:
Janusz Tyszka
Centralny Ośrodek Badanozo-Rozwojowy "Połam"f
Warszawa /Polska/
UKŁAD ZAPLONOWO-STABILIZACYJNY DO WYSOKOPRĘŻNYCH LAMP
WYŁADOWCZYCH
Przedmiotem wynalazku jest układ zapłonówo-stabilizacyjny do wysokoprężnych lamp
wyładowczych., zasilanych napięciem przemiennym 220 V lub 38O V o częstotliwości 50 Hz.
Układ przeznaozony jest zarówno do lamp małej jak i dużej mocy.
Znany jest układ zapłonowo-stabilizacyjny przedstawiony w patencie RFN nr 2 060 kjk
składający się ze statecznika indukcyjnego włączonego szeregowo z wysokoprężną lampą wy¬
ładowczą do sieci prądu przemiennego. Równolegle do lampy jest włączony zapłonnik elektro¬
niczny*
Zapłonnik elektroniczny zawiera transformator impulsowy, którego jeden koniec
uzwojenia wtórnego jest połączony z końcem uzwojenia statecznika i jedną elektrodą la¬
mpy* Drugi koniec uzwojenia wtórnego transformatora jest połączony poprzez jeden konden¬
sator z anodą i katodą zespołu dwu diod* Pomiędzy drugie elektrody tych diod Jest włą¬
czony tyrystor i układ Jego wyzwalania, z którym jest szeregowo połączony drugi kondensa¬
tor zwany zapłonowym i uzwojenie pierwotne transformatora*
Wspólny punkt kondensatora i uzwojenia pierwotnego transformatora jest podłączony
do drugiej elektrody lampy* Pojemność kondensatora zapłonowego jest mniejsza niż kon¬
densatora włączonego pomiędzy drugi koniec uzwojenia wtórnego transformatora a anodę 1 ka¬
todę diod*
Układ wyzwalania tyrystora jest przyłączony do elektrod tyrystora* Po podłączeniu
układu zapłonowo-stabillzaoyjnego do napięcia zasilającego w dodatniej połówce przebiegu
sinusoidalnego następuje ładowanie kondensatora połączonego szeregowo z uzwojeniem wtór¬
nym transformatora poprzez uzwojenie pierwotne i jedną z zespołu dwu diod* W ujemnej po¬
łówce ozęść ładunku z wspomnianego kondensatora Jest przekazywana poprzez drugą diodę do
kondensatora zapłonowego* W tym momencie następuje obniżenie potencjału katody tyrystora
2
146 233
umożliwiająo wprowadzenia tyrystora w stan przewodzenia* Tyrystor Jest wyzwalany z uk¬
ładu przyłączanego do Jego elektrod* Warunkiem skutecznego wyzwolenia Jest odpowiednie
obniżenie potencjału katody tyrystora uzależnione od stosunku pojemności kondensatorów w
układzie* Po wyzwoleniu tyrystora następuje oscylacyjne rozładowanie kondensatora zapło¬
nowego poprzez uzwojenie pierwotne transformatora 1 tyrystor* V tym momencie na uzwoje¬
niu wtórnym transformatora indukuje się impuls zapłonowy, który poprzez kondensator* dio¬
dę i uzwojenie pierwotne Jest przyłożony bezpośrednio do Jarznika lampy powodując Jego
zaświecenie*
Istotną niedogodnością znanego układu Jest konieczność stosowania oo najmniej dwóch
diod* oo wynika ze sposobu włączania tyrystora* Ponadto zespół wyzwalania tyrystora tłu¬
mi obwód osoylaoji impulsu zapłonowego i nie gwarantuje automatycznej synchronizacji im¬
pulsów zapłonowych z przebiegiem napięcia sieci*
Układ zapłonowo-stabilizaoyjny według wynalazku zawiera statecznik indukcyjny włączo¬
ny szeregowo do sieci prądu przemiennego z wysokoprężną lampą wyładowczą, do której Jest
podłączony równolegle zapłonnik elektroniczny* Zapłonnik elektroniczny składa
się z trans¬
formatora t którego Jeden koniec uzwojenia wtórnego Jest połączony z końcem uzwojenia sta¬
tecznika i Jedną elektrodą lampy, a drugi koniec uzwojenia wtórnego poprzez szeregowo włą¬
czony kondensator i tyrystor Jest połączony z drugą elektrodą lampy* Równolegle do tyry¬
stora Jest włąozona dioda i obwód drgający składający się z szeregowo połączonego konden¬
satora i uzwojenia pierwotnego transformatora*
Zapłonnik elektroniozny Jest wyposażony w
zespół wyzwalania tyrystora włączony po¬
między drugi koniec uzwojenia wtórnego transformatora i wspólny punkt połączenia tyrysto¬
ra z drugą elektrodą lampy* Po podłączeniu układu zapłonowo-stabilizacyjnego do napięcia
zasilającego* w
ujemnej połówce przebiegu sinusoidalnego następuje ładowanie kondensa¬
tora poprzez diodę i uzwojenie wtórne transformatora* W dodatniej połówce przebiegu ozę-
śó ładunku kondensatora zostaje przekazana do kondensatora w obwodzie drgającym* Zespół
wyzwalania tyrystora podaje impuls wyzwalaJąoy
i tyrystor
zwiera obwód drgający* Ampli¬
tuda drgań obwodu drgającego Jest podwyższona przez uzwojenie wtórne, wytwarzając impulsy
zapłonowe powodująoe zaświecenie lampy* Po zapłonie spadek napięcia na lampie powoduje
zablokowanie zespołu wyzwalania i zanik generacji impulsów*
Istotną zaletą układu według wynalazku Jest zmniejszenie ilości elementów, co zwię¬
ksza niezawodność i zmniejsza koszty* Podłąozenie zespołu wyzwalania bezpośrednio do na¬
pięcia zasilającego nie powoduje strat energii w obwodzie oscylacji i ułatwia zsynchroni¬
zowanie Impulsów zapłonowych z napięoiem sieci, oo z kolei ułatwia zaświecanie lampy•
Wynalazek Jest bliżej wyjaśniony w przykładzie wykonania układu zaplonowo-statecznikowego do wysokoprężnej lampy sodowej i na
rysunku, który
przedstawia układ w sohemacie
ogólnym* Układ zawiera statecznik St indukcyjny włączony szeregowo do sieci prądu prze¬
miennego z wysokoprężną lampą sodową WLS, do której jest podłączony równolegle zapłonnik
elektroniczny* Zapłonnik elektroniczny składa
się z transformatora Tr, którego jeden ko¬
niec uzwojenia wtórnego Z2 jest połączony z końcem uzwojenia statecznika St i jedną ele¬
ktrodą lampy WLS. Drugi koniec uzwojenia wtórnego Z^ transformatora Tr jest połączony z
drugą elektrodą lampy WLS poprzez szeregowo włączony kondensator C.
i tyrystor Ty* Równo¬
legle do tyrystora Ty Jest włączona dioda D oraz obwód drgajacy, składający się z szerego¬
wo połączonego kondensatora C2 i uzwojenia pierwotnego Z. transformatora Tr* Zapłonnik
elektroniozny ma zespół W wyzwalania tyrystora Ty włączony pomiędzy drugi koniec uzwoje¬
nia wtórnego Z2 transformatora i wspólny punkt połączenia tyrystora Ty z drugą elektrodą
lampy WLS* Po podłączeniu układu zapłonowo-stabilizaoyjnego do napięcia zasilającego Up,
w ujemnej połówce przebiegu sinusoidalnego, następuje ładowanie kondensatora C. poprzez
diodę D i uzwojenie wtórne Zg transformatora Tr* W dodatniej połówce przebiegu część ła¬
dunku kondensatora C. zostaje przekazana do kondensatora C2 w obwodzie drgającym* Zespół
W wyzwalania tyrystora Ty podaje impuls wyzwalający i tyrystor Ty
zwiera obwód drgająoy*
3
1«ł6 233
Amplituda drgań obwodu drgającego jest podwyższana przez uzwojenia wtórne Z2 wytwarzając
impulsy zapłonowe powodujące zaświecanie lampy WLS. Po zapłonie spadek napięcia na lampie
WLS powoduje zablokowanie zespołu W wyzwalania i zanik generacji impulsów.
Zastrzeżenie
patentowe
Układ asapłonowo-stabilizaoyjny do wysokoprężnych lamp wyładowczych,składający się ze
statecznika indukcyjnego włączonego do sieci prądu przemiennego szeregowo z wysokoprężną
lampą wyładowcxą, do której jest równolegle podłączony zapłonnik elektroniczny zawiera¬
jący transformator, którego jedon koniec uzwojenia wtórnego jest połączony z końcem uzwo¬
jenia statecznika i jedną elektrodą lampy, znamienny t y m, że drugi koniec uz¬
wojenia wtórnego /Z,/ transformatora /Tr/ jest połączony poprzez szeregowe włączenie kon¬
densatora /OJ 1 tyrystora /Ty/ z drugą elektrodą lampy /WLS/ przy czym równolegle do ty¬
rystora /Ty/ jest włączony obwód drgający, składający się z szeregowo połączonego kondensa¬
tora /C,/ i uzwojenia pierwotnego /Z,/, z kolei zespół A/ "pałania tyrystora /Ty/ Jest
włączony pomiędzy drugi koniec uzwojenia wtórnego i wspólny punkt połączenia tyrystora /Ty/
z drugą elektrodą lampy /WLS/.
WLS