PL149854B1

POLSKA
OPIS PATENTOWY
149 854
RZECZPOSPOLITA
LUDOWA
Patent dodatkowy
CZYTELNIA
do patentu nr
Zgłoszono: Q* 03 22
Pierwszeństwo
/P. 258575/
«7 «
i**»ij
—^
Int. Cl.4 B23B 29/26
URZĄD
PATENTOWY
PRL
Zgłoszenie ogłoszono: 88 02 18
Opis patentowy opublikowano: 90 04 30
Twórca wynalazku: Stanisław Koryl
Uprawniony z patentu: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Ceramiki Elektrotechnicznej
•CEREL", Boguchwała /Polska/
IMAK NOŻOWY TOKARKI DO IZOLATORÓW PORCELANOWYCH
Przedmiotem wynalazku jest imak nożowy tokarki do izolatorów porcelanowych, a
zwłaszcza tokarko-kopiarki pionowej, przeznaczonej do toczenia izolatorów wielkogabaryto¬
wych.
Izolatory porcelanowe toczy się z płoszek o wilgotności 18 f 20% KUO przy pomocy
noży kształtowych. Ostrze skrawające tych noży jest odwzorcowaniem kształtu toczonego
izolatora. Im bardziej skomplikowany jest kształt izolatora, tym większe ilość noży kształ¬
towych należy zastosować w procesie toczenia. Dotyczy to zwłaszcza izolatorów wielko¬
gabarytowych posiadających w półwyrobie dodatkowe ukształtowania technologiczne końcówek,
potrzebne do transportu,
szkliwienia i wypalania.
Noże kształtowe mocowane sę w specjalnym imaku nożowym umożliwiającym wprowadze¬
nie wybranego noża w płaszczyznę obróbki, przechodzące przez oś obrabianego izolatora. Imak
nożowy stanowi stałe wyposażenie suportu roboczego tokarki.
Znany Jest w przemyśle porcelany elektrotechnicznej imak nożowy posiadający
pionową oś obrotu, w którym można zamocować kilka noży kształtowych. Składa się on z dwóch
płyt połączonych ze sobą obrotowo przy pomocy sworznia oraz ze sprężyny stale utrzymującej
obie płyty w pewnym oddaleniu od siebie. Dolna płyta przytwierdzona jest do suportu
roboczego tokarki, natomiast górna płyta wyposażona jest w noże kształtowe zamocowane na
jej obwodzie. Na płaszczyznach stykowych obu płyt wykonane są promieniowe rowki i wypusty
bazujące, które służą do jednoznacznego i powtarzalnego ustalenia płyt względem siebie.
Wzajemny docisk obu płyt i blokada ich położenia realizowany jest przy pomocy
mechanizmu śrubowego. Wprowadzenie wybranego noża kształtowego w płaszczyznę obróbki polega
na zwolnieniu zacieku śrubowego, obrocie płyty górnej o kąt rozstawu noży i ponownej
blokadzie położenia obu płyt mechanizmem śrubowym.
149 854
2
149 854
Z uwagi na ograniczone możliwość mocowania noży kształtowych na obwodzie
płyty górnej, a także ze względu na znaczne długość tych noży kolidujących ze 6obę w trak¬
cie obróbki izolatora, ilość ich w znanym imaku nie przekracza zwykle trzech sztuk. Taka
ilość noży kształtowych nie wystarcza do wytoczenia izolatora o skomplikowanym kształcie*
W praktyce, w czasie trwania procesu toczenia, odmocowuje się z imaka noże
kształtowe już użyte, a na ich miejsce mocuje się inne, luźno leżęce na stanowisku roboczym*
Taka wymiana noży następuje kilkakrotnie* Prowadzi to w konsekwencji do wzrostu pracochłon¬
ności toczenia oraz pogorszenia jakości wytoczonych izolatorów z uwagi na niedoskonałość
bazowania poszczególnych noży*
Celem wynalazku jest opracowanie imaka nożowego posiadającego możliwość zamoco¬
wania w nim dowolnej ilości noży kształtowych*
Istota wynalazku polega na tym, że do bocznych ścianek korpusu imaka, przytwier¬
dzonego do suportu roboczego tokarki, przymocowane sę poziomo prowadnice* Na prowadnicach
osadzony jest przesuwnie suwak zaopatrzony w sworzeri, usytuowany równolegle do prowadnic* Na
sworzniu suwaka zawieszone sę swobodnie wahacze z nożami kształtowymi* Do górnej części
korpusu imaka przymocowany jest mechanizm mocujęcy jeden z noży kształtowych w położeniu ro¬
boczym* Mechanizm złożony jest ze zderzaka z gniazdem bazowym, dźwigni i krzywki zaciskowej*
Krzywka zaciskowa współpracuje z zaczepem wahacza osadzonego w gnieździe bazowym*
Prowadnice suwaka posiadaję kształt walcowy, a suwak osadzony Jest na nich za
pomoce łożysk kulkowych prowadnicowych* Czynna długość L prowadnic jest co najmniej równa
długości B suwaka i sumie rozstawu A wszystkich noży kształtowych* W stanie swobodnym
wspólny środek ciężkości noża kształtowego. Jego oprawki i wahacza leży poniżej osi X - X
sworznia suwaka, na którym sę zawieszone*
Imak według wynalazku posiada kilka zalet w stosunku do znanych rozwięzań* Naj¬
ważniejsze zaletę Jest to, że można w nim zamocować dowolne ilość noży kształtowych, koniecz¬
nych do prowadzenia procesu toczenia izolatorów* Zapewnia idealne powtarzalność położenia
noży kształtowych w płaszczyźnie obróbki izolatora* Zastosowane łożyska kulkowe prowadnicowe
ułatwiają, przemieszczanie suwaka po prowadnicach, wpływajęc przy tym na sztywność konstruk¬
cji, co ma zasadniczy wpływ na Jakość powierzchni obrabianych izolatorów* Jest przy tym
konstrukcję bezpieczne 1 łatwe w obsłudze*
Przedmiot wynalazku jest bliżej przedstawiony w przykładzie wykonania na rysun¬
ku, na którym fig.i przedstawia imak z boku z częściowym przekrojem poprzecznym, fig*2 w
widoku z przodu,
a fig*3 w przekroju wzdłużnym w płaszczyźnie A-A*
Korpus 1 imaka, posiadajęcy w przekroju poprzecznym kształt kętownika, przytwier¬
dzony jest bezpośrednio do suportu 2 roboczego tokarki za pomoce śrub 3* Pionowa płyta
korpusu 1 zakończona jest bocznymi ściankami 4, w których zamocowane sę poziomo dwie prowadni¬
ce 5 walcowe* Na prowadnicach 5 osadzony jest przesuwnie suwak 6, zaopatrzony w łożyska kul¬
kowe prowadnicowe 7* Suwak 6 posiada w przedniej swojej części sworzeń 8 usytuowany równo¬
legle do prowadnic 5 walcowych, na którym osadzonych jest pięć wahaczy 9* Do każdego wahacza
9 przymocowana jest rozłęcznie oprawka 10, w której osadzony jest nóż kształtowy 11* Oprawki
10 przymocowane sę do wahaczy 9 przesuwnie, podobnie Jak noże kształtowe 11 w oprawkach 10*
Dzięki temu istnieje możliwość wzajemnego ustalenia noży kształtowych 11 względem siebie i
względem toczonego izolatora 12* Śruby 13 i 14 dociskowe ustalaję położenie noży kształtowych
11 w żędanym miejscu*
W górnej części korpusu 1 imaka przymocowany jest mechanizm mocujęcy jeden z
noży kształtowych 11 w położeniu roboczym* Składa się on ze zderzaka 15 przymocowanego bez¬
pośrednio do pionowej płyty korpusu 1 imaka za pomoce śrub 16 oraz z dźwigni 17 z krzywkę 18
zaciskowe, osadzone obrotowo na sworzniu 19, przytwierdzonym do zderzaka 15* Zderzak 15
posiada w przedniej swojej części gniazdo bazowe 20 w kształcie dużej litery "U"*
W gnieździe bazowym 20 osadzony Jest jeden z wahaczy 9, utrzymujęcy nóż kształ¬
towy 11 w położeniu roboczym* Unieruchomienie tego wahacza 9 w gnieździe bazowym 20 następu¬
je dzięki kontaktowi krzywki 18 zaciskowej z zaczepem 21 wahacza 9* Identyczne zaczepy 21
w postaci walcowego kołka posladaję pozostałe wahacze 9 imaka*
149 854
3
Wszystkie noże kształtowe 11 nie będęce w położeniu roboczym znajduję się w
swojej pozycji wyjściowej, czyli wiszę swobodnie pod suwakiem 6 imaka* Taka pozycja jest
przybierana przez noże kształtowe 11 samoczynnie, ponieważ ich środek ciężkości w stanie
swobodnym leży pod osie X-X sworznia 8, na którym 6ę zawieszone* Aby wprowadzić wybrany
nóż kształtowy 11 w położenie robocze należy zwolnić krzywkę 18, blokujęcę aktualnie uży¬
wany nóż kształtowy 11, opuścić go w dół, przesunęć suwak 6 o jedne lub kilka pozycji,
podnieść wiszęcy nóż kształtowy 11 oraz wprowadzić Jego wahacz 9 w gniazdo bazowe 20 i
zablokować go krzywkę 18 zaciskowe przy pomocy dźwigni 7* Wprowadzenie dowolnego noża
kształtowego 11 w płaszczyznę obróbki jest możliwe przy zachowaniu określonych proporcji
długościowych prowadnic 5 i suwaka 6 oraz uwzględnieniu rozstawu i ilości noży kształto¬
wych 11*
W opisanym przykładzie wykonania zastosowano suwak 6 o długości B ■ 240 mm, a
rozstaw A noży kształtowych 11 ustalono na wielkość 40 mm, co przy pięciu nożach kształto¬
wych daje wartość 160 mm. Czynna długość L prowadnic 5 wynosi 400 mm, a więc jest ona rów¬
na długości B suwaka 6 i sumie rozstawu A pięciu noży kształtowych 11*
Zastrzeżenia
patentowe
1. Imak nożowy tokarki do izolatorów porcelanowych, znamienny
tym, że
do bocznych ścianek /4/ korpusu /l/ imaka, przytwierdzonego do 6uportu /2/ roboczego tokar¬
ki, przymocowane sę poziomo prowadnice /5/ z osadzonym na nich przesuwnie suwakiem /6/
zaopatrzonym w sworzeń /8/, usytuowany równolegle do prowadnic /5/, na którym zawieszone sę
swobodnie wahacze /9/ z nożami kształtowymi, natomiast do górnej części korpusu /l/ imaka
przymocowany jest mechanizm mocujęcy jeden z noży kształtowych /li/ w położeniu roboczym,
złożony ze zderzaka /l5/ z gniazdem bazowym /20/, dźwigni /l7/ i krzywki /18/ zaciskowej,
współprecujęcej z zaczepem /21/ wahacza /9/ osadzonego w gnieździe bazowym /20/.
2. Imak nożowy według zastrz.l, znamienny
tym, że prowadnice /5/ suwaka
/6/ posiadaję kształt walcowy, a suwak /6/ osadzony jest na nich za pomoce łożysk kulkowych
prowadnicowych /7/•
3. Imak nożowy według zastrz.l, znamienny
tym, że czynna długość /L/
prowadnic /5/ jest co najmniej równa długości /B/ suwaka /6/ i sumie rozstawu /A/ wszyst¬
kich noży kształtowych /li/*
4* Imak nożowy według zastrz.l,
znamienny
tym, że w stanie swobodnym
wspólny środek ciężkości noża kształtowego /li/. Jego oprawki /10/ i wahacza /9/ leży poni¬
żej osi /X-X/ sworznie /8/ suwaka /6/, na którym 6ę zawieszone*
149 854
J iLCil
Pracownia Poligraficzna UP RP. Nakład 100 egz.
Cena 1500 zł