PL164983B1

RZECZPOSPOLITA
POLSKA
(12)OPIS PATENTOWY (19)PL (11)164983
(13)B1
Numer zgłoszenia: 289394
(51) IntCl5:
C10M 169/04
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej Polskiej
(22) Data zgłoszenia: 11.03.1991
Ole] hydrauliczny
(73)
(43)
Zgłoszenie ogłoszono:
21.10.1991 BUP 21/91
(72)
( 4 5 ) O udzieleniu patentu ogłoszono:
31.10.1994 WUP 10/94
(57)
Uprawniony z patentu:
Rafineria Nafty "GUMAR", Gorlice, PL
Twórcy wynalazku:
Stanisława Tokarska, Gorlice, PL
Kazimierz Stryjewski, Warszawa, PL
Wojciech Suchodolski, Warszawa, PL
Zenon Małachowski, Zagórzany, PL
Adam Marmuźniak, Gorlice, PL
Krystyna Kubuj, Warszawa, PL
Olej hydrauliczny składający się z selektywnie rafinowanego oleju mineralnego i
zestawu dodatków uszlachetniających, znam ienny tym , że jako bazę zawiera frakcję oleju
mineralnego z ropy parafinowo- siarkowej o lepkości kinematycznej w temperaturze 40°C
od 80 do 90 mm2/s rafinowaną selektywnie furfurolem, odparafinowaną rozpuszczalnikowo
i rafinowaną wodorem oraz zawiera 0,002-0,003% masowych metylopolisiloksanów,
0,2-1,0% masowych kopolimerów metakrylanowych lub metakrylanowo-styrenowych, 0,03
-0,05% masowych pochodnej triazolu, 0,03-0,06% półestru alkenobursztynowego, 0,10
-0,15% masowych alkilodwufenylo aminy i 0,05-0,08% masowych pochodnej III rzędowego
butylofenolu.
OLEJ HYDRAULICZNY
Z a s t r z e ż e n i e
Olej
p a t e n t o w e
hydrauliczny składający się z selektywnie rafinowanego oleju mineralnego i zestawu
dodatków uszlachetniających,
z n a m i e n n y
tym,
że jako bazę zawiera frakcję oleju
mineralnego z ropy parafinowo-siarkowej o lepkości kinematycznej w temperaturze 4 0 °C od 80 do
90 mm2 /s rafinowaną selektywnie furfurolem, odparafinowaną rozpuszczalnikowo i rafinowaną w o dorem oraz zawiera 0,002 - 0,003% masowych metylopolisiloksanów, 0,2 - 1,0% masowych ko p olimerów metakrylanowych
lub metakrylanowo-styrenowych, 0,03
0,03 - 0,06% półestru alkenobursztynowego,
- 0,05% masowych pochodnej triazolu,
0,10 - 0,15% masowych alkilodwufenylo aminy i 0,05
- 0,08% masowych pochodnej III rzędowego butylofenolu.
* * *
Przedmiotem wynalazku jest olej hydrauliczny o dobrych własnościach termooksydacyjnych i
przeciwkorozyjnych
oraz o podwyższonej odporności
na emulgowanie,
przeznaczony do stosowania
w układach hydraulicznych maszyn górniczych eksploatowanych w kopalniach miedzi.
Warunki pracy oleju hydraulicznego w maszynach górniczych są wyjątkowo trudne, specyficzne - co wymaga zastosowania oleju o specjalnych własnościach.
Charakterystyczną cechą warunków pracy olejów w układach hydraulicznych maszyn górniczych
jest
występowanie
wysokiej
temperatury
pracy
około
70 - 90°C oraz ciśnień
do około
15 MPa.
Warunki zewnętrzne panujące w pomieszczeniach kopalni pod ziemią, gdzie odbywa się proces w y dobywczy, są również trudne, odpowiadające raczej warunkom tropikalnym tzn. wysoka temperatura
28 - 32°C oraz duża wilgotność powietrza w granicach 85 - 95% a nawet do 98%. Skraplająca się
para wodna powoduje zawodnienie oleju a tym samym występuje skłonność do emulgowania i p og o r szenia własności eksploatacyjnych.
Następnym negatywnym czynnikiem jest nasycenie
z maszyn
górniczych oraz gazami postrzałowymi.
atmosfery kopalnianej
gazami
spalinowymi
Powodują one powstanie kwaśnych oparów,
które
przyspieszają proces korozji elementów układu hydraulicznego.
Znany z opisu patentowego nr 52 232 olej hydrauliczny składa się z selektywnie rafinowanego
oleju
mineralnego
oraz
0,001
- 0,005%
masowych
związków
typu
dwumetylopolisiloksanów,
0,2 - 1,0% masowych alkiloarylosulfonianów baru lub wapnia, 0,2 - 0,8% masowych dwualkilodwutiofosforanów cynku,
0,2 - 0,5% masowych inhibitorów utleniania typu alkilofenoli,
masowych dodatków lepkościowych typu polimetakrylanów lub poliizobutylenów.
dobre własności
0,4 - 2,5%
Olej ten wykazuje
lepkościowo-temperaturowe, wysoką odporność na starzenie oraz dobre własności
przeciwkorozyjne w stosunku do stali. Jednak przy stosowaniu tego oleju w maszynach górniczych
przy
podwyższonej
temperaturze
i dużej
wilgotności
powietrza
stwierdzono korozję w stosunku
do stopów zawierających miedź oraz występowanie znacznej tendencji do emulgowania.
Stwierdzono,
że można otrzymać olej hydrauliczny
o dobrych własnościach
lepkościowo-tempera-
turowych, wysokiej odporności na starzenie i korozję w obecności stali a ponadto nie powodujący korozji stopów zawierających miedź i charakteryzujący się podwyższoną odpornością na e mulgowanie.
W celu otrzymania oleju o przedstawionych wyżej własnościach należy zastosować zestaw
dodatków
uszlachetniających
odmienny
w
stosunku
Olej hydrauliczny według wynalazku składa
do
znanego
z opisu
patentowego
nr
52
232.
się z bazy olejowej i zestawu dodatków uszla-
chetniających tak dobranych pod wzglądem składu i ilości składników,
że uzyskano oprócz o cze-
kiwanej ogólnej poprawy własności również nieoczekiwaną znaczną poprawę niektórych jego p a r a metrów - na przykład własności deemulgujących - które są szczególnie ważne ze względu na u żytkowanie oleju w maszynach górniczych.
164
983
3
W oleju hydraulicznym według wynalazku stosuje się jako bazę olejową frakcję oleju mineralnego
z ropy
parafinowo-siarkowej
o
lepkości
90 mm2 /s uprzednio rafinowaną selektywnie
finowaną
wodorem.
Zestaw
dodatków
kinematycznej
furfurolem,
wchodzący
w
w
temperaturze
odparafinowaną
skład
oleju
4 0 °C
od
80 do
rozpuszczalnikowo i ra-
hydraulicznego
zawiera
0,002
-
0,003% masowych dodatków przeciwpiennych typu metylopolisiloksanów, 0,2 - 1,0% dodatków lepkościowo-depresujących
typu
kopolimerów
metakryłanowych
lub
metakrylanowo-styrenowych,
0,03
-
0,05% masowych pasywatora miedzi typu pochodnej triazolu 0,03 - 0,06% masowych dodatku przeciwrdzewnego
0,10
typu
półestru
- 0,15% masowych
alkenobursztynowego
alkilodwufenyloaminy
oraz
i 0,05
mieszaninę
dodatków
- 0,08% masowych
przeciwutleniających
pochodnej
III
rzędowego
butylofenolu.
Zastosowanie specjalnie dobranych pod względem rodzaju i proporcji związków typu pochodnych III rzędowego butylofenolu i alkilodwufenyloaminy w połączeniu ze związkami typu półestru
alkenobursztynowego i pochodnej triazolu spowodowało korzystny efekt współdziałania w zakresie
poprawy własności
termooksydacyjnych i przeciwkorozyjnych oraz znacznej poprawy odporności na
emulgowanie.
Powyższy efekt zobrazowano wynikami przedstawionymi w tabeli.
P r z y k ł a d
ralnego
o
lepkości
I.
W 99.588 kg selektywnie rafinowanego i odparafinowanego oleju minę-
kinematycznej w
temperaturze
4 0 °C wynoszącej
81,5
mm2 /s
rozpuszcza
się
0,002 kg metylopolisiloksanów, 0,2 kg kopolimerów metakrylanowo-styrenowych, 0,03 kg pochodnej
triazolu, 0,03% półestru alkenobursztynowego, 0,10 kg alkilodwufenyloaminy i 0,05 kg pochodnej
III rzędowego butylofenolu. Wytworzony olej hydrauliczny charakteryzuje się własnościami przedstawionymi w tabeli.
P r z y k ł a d
ralnego
o
II.
lepkości
W 98,657 kg selektywnie rafinowanego i odparafinowanego oleju mine-
kinematycznej w
0,003 kg metylopolisiloksanów,
0,06
kg
półestru
temperaturze
40°C
wynoszącej
87,0
1,0kg kopolimerów metakrylanowych,
alkenobursztynowego,
0,15
kg
mm 2 /s
rozpuszcza
się
0,05 kg pochodnej triazolu,
alkilodwufenyloaminy
i 0,08
kg pochodnej
III
rzędowego butylofenolu. Wytworzony olej hydrauliczny charakteryzuje się własnościami przedstawionymi w tabeli.
T a b e l a
Olej dotychczas
stosowany
W ł a s n o ś c i
1
Olej nowy według
Przykład I
Przykład II
2
3
4
-
82
89
54
49
55
95
95
97
-20
-24
-27
15
6
4
0,86
0,70
Lepkość kinematyczna
w temp. 40 °C, m m 2/s
w temp. 50 °C, m m 2/s
Wskaźnik lepkości
Temperatura krzepnięcia
°C
Odporność na utlenianie w temp.
w czasie 168 h, %
135 °C
wzrost lepkości po badaniu
zmiana liczby kwasowej, mgKOH/g
Stabilność termiczna w obecności
miedzi w temp. 1 3 5 °C w czasie 96 h.
stopień korozji po badaniu
Własności przeciwrdzewne na trzpieniu
stalowym w obecności soli nieorganicznych
1,40
nie
wytrzym.
/wytrzym/
/wytrzym/
4
2
1
brak
korozji
brak
korozji
brak
korozji
4
164 983
c.d. tabeli
1
2
Własności przeciwpienne c m 3 piany
w temp. 2 5 °C / 9 5 °C / 2 5 °C
3
4
30/50/30
0/20/0
0/10/0
Odporność na emulgowanie
rozdział zemulgowanej mieszaniny
40 c m 3 oleju i 40 c m 3 wody
-
po 30 minutach: cm 3
olej-woda-emulsja
32-18-30
42-38-0
40-40-0
-
po 60 minutach: c m 3
olej-woda-emulsja
35-20-25
40-40-0
40-40-0
Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.
Cena 10 000 zł