RZECZPOSPOLITA POLSKA )OPIS PATENTOWY (19)PL 2 (1 (21) N um er zgłoszenia 303924 (11) 170787 (13)B1 (22) Data zgłoszenia:25.11.1992 (8 6) D ata i num er zgłoszenia m iędzynarodow ego: 25.11.1992, PCT/SE92/00807 U rząd Patentow y R zeczypospolitej Polskiej 5( 1) IntCl6 C07C 323/59 (87) D ata i num er publikacji zgłoszenia m iędzynarodow ego 10.06.1993, W093/11104, PCT Gazette nr 14/93 Sposób wytwarzania soli organicznej i N.N’-diacetylocystyny (73) (30) Uprawniony z patentu: Aktiebolaget Astra, Södertälje, SE Pierwszeństwo: 29.11.1991,SE,9103572-5 (72) (43) Carl-Magnus Andersson, Lund, SE Hakan Bergstrand, Bjarred, SE Edib Jakupovic, Nykvarn, SE Bo-Goran Josefsson, Lund, SE Magnus Lindvall, Lund, SE Bengt Sarnstrand, Bjarred, SE Eric Teneberg, Sódertalje, SE Zgłoszenie ogłoszono: 05.09.1994 BUP 18/94 (45) Twórcy wynalazku: O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.1997 WUP 01/97 (74) Pełnomocnik: Ostrowska Elżbieta, PHZ POLSERVICE Sposób wytwarzania soli organicznej i N ,N ’-diacetylocystyny w postaci pojedynczych izom erów D -, L- i m ezo, jak również w postaci racemicznej o ogólnym wzorze la lub 1 b 1a PL 170787 B1 wzór wzór 1b w którym R i R oznaczają kation zasady organicznej lizyny, etylenodiaminy, N ,N ’-dibenzyloetylenodiam iny, adamantanyloaminy, N -benzylo-2-fenyloetyloam iny lub piperazyny, znam ienny tym, że D iN A c poddaje się działaniu zasady organicznej lub soli zawierającej te kationy zasady organicznej, przy czym reagenty są rozpuszczone lub zdyspergowane w rozpuszczalniku lub m ieszaninie rozpuszczalników i następnie otrzymaną sól izoluje się, ewentualnie w postaci uwodnionej lub solw atow anej. Sposób wytwarzania soli organicznej i N ,N ’-diacetylocystyny Zastrzeżenie patentowe Sposób wytwarzania soli organicznej i N ,N ’-diacetylocystyny w postaci pojedynczych izom erów D -, L- i m ezo, jak również w postaci racemicznej o ogólnym wzorze 1a lub 1 b wzór 1a w zór 1b w którym R+ i R2+ oznaczają kation zasady organicznej lizyny, etylenodiam iny, N ,N ’dibenzyloetylenodiam iny, adamantanyloaminy, N -benzylo-2-fenyloetyloam iny lub piperazyny, znamienny tym , że D iN A c poddaje się działaniu zasady organicznej lub soli zawierającej te kationy zasady organicznej, przy czym reagenty są rozpuszczone lub zdyspergowane w rozpuszczalniku lub m ieszaninie rozpuszczalników i następnie otrzymaną sól izoluje się, ewentualnie w postaci uwodnionej lub solwatowanej. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania soli organicznych N ,N ’-diacetylocystyny, określanych poniżej jako DiN A C , posiadających czynność immunomodulującą. W ynalazek dotyczy w szczególn ości sposobu otrzym ywania krystalicznych, niehigroskopijnych i trwałych chem icznie soli zawierających nietoksyczne kationy organiczne, użytecznych w leczeniu chorób związanych z defektem układu im m unologicznego. N -acetylo-L -cy Steina jest dobrze znanym zw iązkiem , stosowanym rutynowo jako środek leczniczy przeciw ko stanom przewlekłej niedrożności układu oddechow ego i przeciwko przewlekłem u zapaleniu oskrzeli. Chociaż pierw szy patent zgłoszono w 1964 (GB 954268), m echanizm działania związku nie został ustalony. Ostatnio odkryto, że odpowiadający disiarczek N -acetylo-L -cysteiny, to jest L-D iN ac, działa jako silny immunomodulator (szw edzkie zgłoszenie patentowe Nr SE 9002067-8), wykazując czynność porównywalną ze w spółczesnym i imm unostymulantami, takimi jak sól sodow a ditiokarbaminianu dietylu lub 2 ,2 ’-ditiobisetanol. Sposob y otrzym yw ania D iN A c opisano w kilku opisach patentow ych (patenty U SA nr 48 277 0 1 6 , 4 7 2 4 239 i 4 708 96 5 , patent europejski nr 3 0 0 1 0 0 i patent niem ieck i nr 2 326 4 4 4 ). D iN A c jest jednakże b ezp ostaciow y i higroskopijny, dlatego jest trudny do w y izolow an ia i przetw orzenia na preparaty farm aceutyczne, i jest zw yk le podaw any tylko w postaci roztw orów w odnych. W ięk szość soli D iN A c z kationam i nieorganicznym i lub organicznym i posiada te sam e niekorzystne w ła ściw o ści fizyczn e, co w olny dikw as. W 170 787 3 literaturze ukazały się przykłady soli innych am inokwasów zawierających siarkę (patent Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3 647 834, patent JP nr 56155298 i patent FR nr 8106592). N ieoczekiw anie stwierdzono, ze kilka soli D iN A c z zasadami organicznym i charakteryzui jk e r sy i ęs t k a o l r i z c y z s nt n oy śm c pi ,o c ł ąo c zu e mn i eo mr z n l ii e w h ii g a r o i s z k oo lp ai j c n jo ę ś c i i przetworzenie tych soli na preparaty farmaceutyczne mające formę stalą i pozw ala na podawanie ich przez inhalację w form ie stałej lub w postaci innych preparatów suchych, jeśli byłoby to pożądane klinicznie. Sposób wytwarzania soli zasady organicznej i N ,N ’-diacetylocystyny w postaci pojedynczych izom erów D -, L- i m ezo, jak również w postaci racemicznej o ogólnym w zorze 1a lub 1b wzór 1a lub wzór 1b w których R+ i R2+ oznaczają odpowiednio m ono- lub diprotonowaną aminę organiczną, wybraną z kationu lizyniow ego, etylenodiam oniow ego, N ,N ’-dibenzyloetylenodiam oniow ego, N -benzylo-2-fenyloelyloam oniow ego, piperazyniowego i 1-adamantanyloam oniowego, polega według wynalazku na tym, że D iN A c poddaje się działaniu zasady organicznej lub soli zaw ierającej te kationy zasady organicznej, przy czym reagenty są rozpuszczone lub zdyspergowano w rozpuszczalniku lub m ieszaninie rozpuszczalników i następnie otrzymana sól izoluje się, ewentualnie w postaci uwodnionej lub solwatowanej. Kation lizyniow y m oże, być w postaci D - lub L. Najbardziej korzystna jest postać L. Sposobem w edług wynalazku wytwarza się sole uw odnione i solw atow ane, na przykład solwatowane niższym i alkanolami, w postaci pojedynczych izom erów, to jest w postaci D -, Li m ezo, jak również w postaci racemicznej. Najbardziej korzystne są postacie L tych soli. W praktycznym wykonaniu wynalazku D iN A c m iesza się z wyżej zdefiniow aną zasadą organiczną, przy czym każdy z reagentów jest rozpuszczony lub zdyspergowany w rozpuszczalniku lub w m ieszaninie rozpuszczalników. M ogą być stosowane rozpuszczalniki takie jak woda, alkohole, glikole, ketony, amidy, sulfotlenki lub inne rozpuszczalniki polarne lub m ieszaniny rozpuszczalników. Sól wytrąca się bezpośrednio z m ieszaniny reakcyjnej albo otrzym ywana jest przez dodanie mniej polarnego rozpuszczalnika, albo przez odparowanie lub liofilizację. Reakcję prowadzi się w podw yższonych temperaturach lub w temperaturze pokojow ej, zależnie od rozpuszczalności w środowisku reakcji. Stwierdzono, że now e sole spełniają wym agania łatw ości krystalizacji, niehigroskopijności i trwałości chem icznej przy utrzymaniu czynności immunomodulującej D iN A c i są w związku z tym użyteczne do leczenia chorób, w których m oże być podejrzewany brak reaktywności układu im m unologicznego lub nieprawidłowa odporność im m unologiczna lub nieskuteczna obrona gospodarcza. D o takich chorób należą chroniczne zapalenie oskrzeli, dla którego opisano uprzednio, że szybkość zaostrzania m oże być zm niejszona za pom ocą m odyfikatorów 4 170 787 odpow iedzi im m unologicznej, takich jak Biostim (Radermecker, M .et al., Int. J. Immunopharmac. 10. 913-917, 1988; Scheffer, J. et al., Arzneim. Forsch/Drug Res. 41, 8158820, 1991), Ribom unyl i BronchoV axom (Paupe, J. Respiration 58, 150-154,1991), jak rów nież N-acetyloR a d c y i s c t . e B i n i y o ( l p . a M t r z e B d e . r g 2 s , t r a n 1 1 g 9 , - H 1 . a l 2 7 . , J , 1 . F 9 r 8 e 6 e ) D o takich chorób należą również pewne postacie chorób złośliwych. Zatem celem wielu instytutów badawczych na świecie jest znalezienie sposobów stymulowania odpowiedzi immunologicznej pacjentów chorych na różne postaci chorób złośliwych i problemu tego dotyczą liczne przeglądy literaturowe (Stevenson, FJ.K. FASEB J. 5:2250-2257, 1991). Można wspomnieć jeden przykład pacjentów chorych na guzy wewnątrzczaszkowe (glejaki), którzy wykazują głęboki spadek odporności prawdopodobnie z powodu defektu wydzielania JL-2 oraz ekspresji receptorów JL-2 w komórkach T takich pacjentów (Roszman, T. et al., Immunology Today 12, 370-374,1991). Ponadto znaczny efekt wspomagający w immunoterapii czerniaka i mięsakoraka okrężnicy udokumentowano dla immunostymulanta levamisolu (Van Wauwe, J. i Jannsen PA.J., Int. J. Immunopharmac. 13, 309, 1991), a immunoterapia za pomocą IL-2 in vivo lub leczenie komórek LAK pacjentów za pomocą IL-2 ex vivo spowodowała regresję raka u wybranych pacjentów (Rosenberg, S.A. Immunology Today 9,58-, 1988). Można oczekiwać, że do chorób złośliwych, na które związki 1 mogłyby mieć korzystny wpływ należą guzy pochodzenia mezenchymalnego, takie jak mięsaki, jak włókniakomięsak, śluzakomięsak, tłuszczakomięsak, chrzęstniakomięsak, mięsak kostninowy lub struniak, mięsaki takie, jak mięsakonaczyniak krwionośny, śródbłoniak, mięsakonaczyniak chłonny, maziówczak lub międzybłoniak, białaczaki i chłoniaki takie jak białaczka szpikowa, białaczka monocytowa, białaczka limfocytowa, chłoniak złośliwy, szpiczak, mięsak komórek siateczkowych lub choroba Hodkinsa, mięsaki takie, jak mięśmakomięsaki gładkie lub mięśniakomięsaki prążkowane, guzy pochodzenia nabłonkowego (raki), jak rak płaskokomórkowy, rak podstawnokomórkowy, rak gruczołu potowego, rak gruczołu łojowego, gruczolakorak, rak brodawkowy, gruczolakorak brodawkowy, gruczolakorak torbielowaty, rak szpikowy, rak niezróżnicowany, rak oskrzelopochodny, czerniak, rak komórek nerkowych, wątrobiak-rak komórek wątrobowych, rak dróg żółciowych, rak brodawkowy, rak komórek przejściowych, rak płaskokomórkowy, nabłoniak kosmówkowy, rak embrionalny, guzy ośrodkowego układu nerwowego jak glejaki, oponiaki, rdzeniaki, wyściółczaki lub nerwiaki osłonkowe. Zw iązki wytwarzane sposobem w edług wynalazku mają również korzystne w łaściw ości w leczeniu chronicznych infekcji, takich jak opryszczka, aftowe zapalenie jam y ustnej oraz zespół minimalnej zm iany, w których przypadku opisano poprzednio poprawę kliniczną przy leczeniu im m unostym ulatorem, takim jak levam isol, jak również innych przew lekłych chorób zapalnych układu m oczow ego, lub ucha, nosa i gardła, na które korzystny w p ływ ma leczenie immunostymulantami, takimi jak B io stin, B roncho-Vaxom i Ribom unyl lub w infekcji HIV lub AID S. Ponadto postulow ano, że zaburzenie, defekt lub brak równowagi odpow iedzi im m unologicznej istnieje także w chorobach atopowych, takich jak atopowe zapalenie skóry, katar i astma (Katz, D .H ., Transplantation R eview s 41, 77-108, 1977). Ponieważ rozważania teoretyczne sugerują, że pobudzanie odpow iedzi im m unologicznej byłoby prawdopodobnie najlepszą drogą przywrócenia rów now agi i autoodporności (Varela, F.J. i Coutinho, A ., Im m unology Today 12, 159-166, 1991), m ożna również oczekiw ać, że związki posiadają korzystne w łaściw ości w leczeniu astmy, kataru, atopow ego zapalenia skóry i chorób autoim m unologicznych, takich jak cukrzyca nieotłuszczająca, toczeń układow y rumieniowaty, twardzina skóry, zesp ół Sjogren’a, zapalenie skórno-m ięśniow e lub stwardnienie rozsiane, artretyzm reumatoidalny i być m oże łuszczyca. Ponadto m ożna oczekiw ać, że z powodu swoich w łaściw ości imm unostymulujących związki będą m iały korzystne w łaściw ości jako adjuwanty w różnych formach szczepionek. W reszcie m ożna oczekiw ać, że zw iązki będą miały korzystne w łaściw ości w leczeniu m iażdżycy tętnic niezależnie od tego, czy wpływają na przypuszczalny proces zapalny w tej chorobie (Hansson, G.K. et al., Proc. Nat. Acad. Sei. U S A 88, 10530, 1991). W agę w pływ u leków immunostymulujących na w yrośle guza zilustrowano na odpow iednich układach testow ych wyrośli guzów . Opisane poniżej szczurze m odele eksperymentalne guza odzwierciedlają bardzo dobrze siłę działania stabilizującego wzrost guza zw iązków według 170 787 5 wynalazku w porównaniu z lekiem immunostymulującym levam isolem oraz odzwierciedlają klinicznie bardzo dobrze szybko rosnący guz, raka sutka oraz w olno postępujący guz, glejaka, i w obu układach lek ma doskonały w pływ stabilizujący na wyrosi guza. z w S z c z e g ó l n i e i ą z k a m i s ą : o d p o w n o w i e d n i e d o o t w o r y l e c z e n i a z ł o ś l i w n o w y m i e t a k i e jak czerniak, rak sutka, rak przewodu pokarmowego, giejak, rak pęcherza i rak płaskokomórkow y regionu szyi i głow y; infekcje takie, jak chroniczne zapalenie oskrzeli, zapalenie wątroby, poinfekcyjny brak reaktywności i nabyty zesp ół braku odporności taki, jak AIDS; pourazowy brak reaktywności, i choroby autoim m unologiczne takie jak artretyzm reumatoidalny, stwardnienie rozsiane i łuszczyca. Dawki skuteczne do leczenia pow yższych chorób zawarte są w zakresie 0,1-100 mg, korzystnie 1,0-60 m g dziennie. Związki o w zorze 1a i 1b m ogą być przetworzone w preparaty farm aceutyczne do podawania za pom ocą inhalacji, jak również innymi drogami, na przykład doustnie lub m iejscowo wraz z nośnikiem farm aceutycznym lub bez. Substancja m oże być inhalowana z ciśnieniow ego inhalatora z odm ierzoną dawką, z inhalatora proszkow ego, na przykład TurbuhalerR lub z inhalatora proszkow ego wykorzystującego kapsułki żelatynow e, plastykow e lub inne. D o sproszkowanej substancji m ogą być dodawane nietoksyczne i chem icznie obojętne substancje, na przykład laktoza, trehaloza, mannitol lub glukoza. Substancja m oże być również podawana doustnie w postaci kapsułek lub tabletek, przy czym kapsułka, tabletka lub sama substancja czynna mogą być pow lekane lub niepowlekane. Powłoka ta m oże składać się na przykład z hydroksypropylocelulozy i aerosilu w izopropanolu lub innych odpow iednich rozpuszczalnikach. D o sproszkowanej substancji m oże być dodana nietoksyczna i chem icznie obojętna substancja w celu uzyskania pożądanych w łaściw ości fizycznych lub farm aceutycznych. M ożliw e jest również pozajelitow e podawanie nowych zw iązków . F arm akologiczne działanie now ych soli przedstaw iono w niżej opisan ych eksperymentach. Zdolność zw iązku N ,N ’-diacetylocystynianu di-L -lizyniow ego ( 1a; R = lizyna) do modulowania odpow iedzi im m unologicznych zilustrowano poprzez jeg o skuteczność w teście zw ierzęcej nadreaktywności typu opóźnionego (DTH) na myszach. U żyto m yszy Balb/c obu płci, otrzymanych w Bomholtsgaard (Dania) o ciężarze 18-20 gramów. 4-E toksym etyleno-2-fenylooksazolin-5-on (OXA), służący w tym teście jako antygen, otrzymano z B D H (Anglia). Dnia 0 m yszy uczulono przez wstrzyknięcie naskón e na w ygolony brzuch 150 µ l roztworu absolutny etanol-aceton (3:1), zawierającego 3% OXA. Leczenie solą disiarczkow ą lub nośnikiem (0,9% NaC l) rozpoczęto doustnie natychmiast po uczuleniu i kontynuowano raz dziennie do dnia 6. Siedem dni (dzień 6) po uczuleniu oboje uszu u wszystkich m yszy prowokowano po obu stronach przez m iejscow e nałożenie 20 µl 1% OXA, rozpuszczonego w oleju z orzeszków. Grubość ucha m ierzono przed i po 24 lub 48 godzinach po prowokacji, stosując cyrkiel Oditest. Prowokacje i pomiary prowadzono pod lekkiem znieczuleniem pentobarbitalem. Intensyw ność reakcji DTH wyrażono zgodnie z wzorem: Tt24/48-Tto µ m, gdzie to , t24 i t48 oznaczają odpow iednio grubość ucha przed i w 24 lub 48 godziny po prowokacji, w pojedynczych testach (T). W yniki wyrażono jako średnią ± SEM. Poziom istotności m iędzy grupami otrzymano za pom ocą testu t-Studenta. W tabelach 1 i 2 pokazano w yniki pom iarów z reprezentatywnego eksperymentu odpow iednio po 24 i 48 godzinach. Siłę działania immunostymulującego związku odzw ierciedla znacząca różnica zwiększenia grubości ucha w porównaniu z kontrolą. Zatem u zwierząt leczonych po 24 godzinach odpowiedź była dwukrotnie w iększa niż odpowiedź zwierząt kontrolnych (15 µm w porównaniu z 8 µ m, tabela 1) 6 170 787 T abela 1 G rubość ucha w 24 godziny po prow okacji zw ierząt leczonych w skazanym i daw kam i N ,N ’-diacetylocystym anu di-L -hzyniow ego lub nośnikiem (N aCl) D aw ka µm ol/kg N 10 10 10 N aC l 0,03 3,0 R óżnica Tt24-Ttf0 SEM Istotność 8,25 15,00 15,80 0,56 0.42 0,77 *** *** P<0,001 T abela 2 Grubość ucha w 48 godzin po prow okacji zw ierząt leczonych w skazanym i daw kam i N ,N ’-diacetylocystynianu d i-L -h iz yniow ego lub nośnikiem (NaCl) D aw ka µm ol/kg N 10 10 10 N aCl 0,03 3,0 Różnica Tt24-Tt0 SEM Istotność 8,83 12,55 13,20 0,31 0,41 0,28 *** ***P<0,001 Zdolność tego sam ego związku badanego ( 1a. R=lizyna) do przedłużania lub zw iększania przeżyć szczurów cierpiących na nowotwory jest zilustrowana przez dwa różne eksperymenty z zaszczepianiem guzów u szczurów. D w ie grupy szczurów ze szczepu Wistar Furth. składające się z dziesięciu szczurów każda, zaszczepiono podskórnie komórkami raka sutka w ilości 104 komórek na szczura i mierzono w ielkość guza dwa razy w tygodniu. W pierwszej grupie szczury dostawały do picia zw ykłą wodę, a w drugiej grupie zw iązek badany rozpuszczony w wodzie, tak aby uzyskać dawkę 0,03 µm ol/kg wagi zw ierzęcia/dzień . Po 38 dniach jedno zw ierzę z grupy pijącej wodę było jeszcze żyw e, natomiast w grupie której podawano badany zw iązek żyw ych było siedem zwierząt. W drugim eksperym encie trzem grupom szczurów szczepu Lew is, złożonym z dziesięciu szczurów każda zaszczepiono podskórnie 106 komórek glejaka na szczura i m ierzono w ielkość guza dwa razy w tygodniu. W pierwszej grupie szczury piły zwykłą w odę, w drugiej grupie zw iązek badany rozpuszczony w wodzie, tak aby uzyskać dawkę 0,03 µm ol/kg wagi zw ierzęcia/dzień, a w trzeciej grupie szczury piły wodę zawierającą levam isol, dobrze znany lek przeciwnowotworowy również w dawce 0,03 µm ol/kg wagi zw ierzęcia/dzień. Po 119 dniach w grupie pijącej w odę nie przeżył żaden szczur. W grupie której podawano zw iązek badany żyw ych było jeszcze sześć szczurów , natomiast w grupie otrzymującej levam isol po 119 dniach żyły trzy szczury. W obu eksperymentach z nowotworam i częstość zwierząt posiadających guza była niższa i w obu eksperymentach zaobserw owano hamowanie wzrostu rozwiniętych now otw orów w grupach otrzymujących zw iązek rozpuszczony w wodzie. W następnym eksperym encie dwie grupy, składające się z ośmiu myszy SCID każda (myszy z defektem immunologicznym Severe Combined Immunodeficiency Disease) zaszczepiono komórkami raka sutka w ilości 2 x 103 i mierzono wyrośl dwa razy w tygodniu. W pierwszej grupie myszy piły zwykłą wodę, a w drugiej grupie-związek badany rozpuszczony w wodzie tak, aby uzyskać dawkę 0,03 µmola/kg wagi zwierzęcia/dzień. N ie zaobserwowano różnic między grupami odnośnie szybkości i częstotliwości wzrostu. Wskazuje to, że związek nie ma bezpośredniego wpływu na komórki nowotworu, ale działa poprzez aparat immunologiczny. W zwierzęcym m odelu tocznia u m yszy MRL Ipr/Ipr z eksperymentalnym m ysim toczniem układowym rumieniowatym (SLE) spontanicznie rozwijały się rozrosty adenoidów, zapalenie skóry, artretyzm i zapalenie kłębuszków nerkowych. W pływ N ,N ’-diacetylocystynianu di-L -lizyniow ego na zapalenie kłębuszków nerkowych badano jako białkom ocz i krwiom ocz oraz współczynnik przyżyć zwierząt na mysim modelu tocznia. N ,N ’-diacetylo-L-cystynian di-L-lizyniowy podawano w wodzie pitnej, a średnią dawkę wyliczono jako 0,03 µmola/kg/dzień. M yszy kontrolne otrzymywały wodę wodociągową. Obie grupy miały swobodny dostęp do wody pitnej. 170 787 7 L eczenie rozpoczynano, gdy zw ierzęta osiągały wiek 8 tygodni i kontynuowano aż do śmierci zwierzęcia lub wieku 46 tygodni kiedy zakończono badania. Pomiar białkom oczu i krwiom oczu prowadzono za pom ocą pasków pom iarowych Eour-tes*.Bohring M a n n h e i m . Po podaniu N,N-diacetyio-L-cystynianu di-L-lizyniowego współczynnik przeżyć znacznie się polepszył w porównaniu do m yszy kontrolnych. Współczynnik umieralności dla grupy nieleczonej (21 zwierząt) osiągnął 50% w wieku około 25 tygodni. Dla myszy MRL-Ipr/Ipr leczonych N ,N ’diacetylo-L-cystynianem di-L-lizyniowym ten współczynnik umieralności osiągnięto dopiero w wieku 44 tygodni. Ta forma leczenia polepsza również rezultat pomiaru białkom oczu i krwiom oczu, m ierzonych w jednostkach arbitralnych na paskach pomiarowych w porównaniu z grupą nieleczoną. W yniki te pokazują siłę działania immunomodulującego, związki otrzymanych sposobem w edług wynalazku w odniesieniu do SLE. Związki otrzymane sposobem według wynalazku mogą stanowić substancję czynną następujących preparatów farmaceutycznych. Poniższe przykłady są reprezentatywne dla preparatów farm aceutycznych o zamierzonym zastosowaniu do różnych sposobów podawania m iejscow ego i układow ego. Preparat 1: Aerozol ciśnieniow y do inhalacji. Układ aerozolu zaprojektowano tak, że każda dawka zawiera 0,1 - 1,0 mg. Związek 1a lub 1b, m ikronizowany 1,0% w agow ego Trioleinian sorbitanu 0,7% w agow ego Trichloromonofluorometan 24,4% w agow ego Dichlorotetrafluorometan 24,4% w agow ego Dichlorodifluorometan 49,5% w agow ego Preparat 2: A erozol proszkow y do inhalacji czystej substancji. Czystą substancję przygotowano do inhalacji z Turbuhalera. Każda pojedyncza dawka zawiera 0,1 - 1 ,0 mg. Związek 1a lub 1b, przetworzony 0,1 - 1,0 mg Preparat 3: Aerozol proszkow y do inhalacji. Każda pojedyncza dawka zawiera 0,1 - 1,0 mg w kapsułce. Związek la, m ikronizowany 0,1 - 1,0 mg Laktoza 50 m g Preparat 4: Roztwór do rozpylania. Roztwór zawiera 1,0 - 10,0 m g/m l, a w pojedynczej daw ce m oże być podawane 1 - 3 ml. Związek 1 1 ,0 - 1 0 ,0 mg W oda do iniekcji do 1,0 ml Preparat 5: Tabletki. Każda tabletka zawiera: Związek 1 0 ,1 - 1 0 0 mg Skrobia kukurydziana 50 mg Laktoza 150 mg Poliwinylopirolidon 7 mg Celuloza mikrokrystaliczna 20 mg Stearynian m agnezu 2 mg Preparat 6: Roztwór doustny. Pojedyncza dawka 10 ml zawiera 10 - 100 mg. Związek 1 1 - 1 0 mg Sorbitol70% 150 mg Gliceryna 100 mg Benzoesan sodu 1 mg Środek zapachowy ile potrzeba W oda oczyszczana do 1 ml Preparat 7: Tabletka do kontrolowanego uwalniania. 1 tabletka: Związek 1 1 -1 0 0 mg Parafina specjalna 145 mg Laktoza w proszku 50 m g 8 170 787 5 mg Koloidalny ditlenek krzemu 13 mg E tyloceluloza 10 cps 85 mg Etanol 99,5% objętościow ych 2 ,5 m g Stearynian magnezu Preparat 8: Granulat do kontrolowanego uwalniania 1 g granulatu: 1 - 100 mg Zw iązek 1 Dyspersja etylocelulozy 10 mg A cetylocytrynian tributylu 0,5 mg Eudragit L 1 0 0 - 5 5 55 mg Cytrynian treatylu 5 mg Talk 30 mg W oda św ieżo destylowana 350 mg Peletki obojętne do 1000 mg Preparat 9: R oztwór do iniekcji. 1 ml w pojedynczej daw ce zawiera 1,0 - 10,0 mg. Zw iązek 1a lub 1b 1,0 - 1 0 ,0 mg Chlorek sodu 8,9 - 7,7 mg W oda do iniekcji do 1,0 ml Preparat 10: Krem do stosow ania m iejscow ego. 1 g kremu zawiera: Zw iązek 1 0,1 - 1 mg Parafina biała m iękka 75 mg Parafina ciekła 10 mg Alkohol cetostearylowy 75 mg Cetomacrogol 1000 20 mg Metagin 0,8 mg Propagin 0,2 mg W oda oczyszczona do 1,0 g Preparat 11: M aść do stosow ania m iejscow ego. 1 g maści zawiera: Zw iązek 1 0,1 - 1 mg Parafina ciekła 150 mg B iała parafina miękka do 1,0 g Preparat 12: R oztwór oczny. Jedna dawka z 2 kropli zawiera 0,01 - 0,1 m g związku 1. Zw iązek 1 0,1 - 1 mg Chlorek benzalkonium 0,1 mg Chlorek sodu 9,0 mg W oda, jałow a do 1,0 ml P r z y k ł a d I .N ,N ’-diacetylo-L-cystynianetylenodiamoniowy(1b;R =H 3NCH 2CH 2NH 3). D o N ,N ’-diacetylo-L -cystyny (30,0 mmola, 10 g) rozpuszczonej w 20 ml wody dodano etylenodiam inę (61,8 mmola, 3,73 g) i etanol (30 ml). Roztwór zatężono na gęstą pastę, którą ponow nie rozpuszczono w 80 ml etanolu. Po 2 godzinach stania w 10°C rozpoczęła się krystalizacja. Po odsączeniu i w ysuszeniu otrzymano 6,2 g (45%) związku tytułow ego. Dane fizyczne: T.t. 185,2 - 192,4°C. 'H-NM R (D20 ) δ 2,06 [6H, s, CH 3], 2,96 [2H, dd, CH2S], 3,62 [2H, dd, CH2S], 3,28 [4H, s, H 3N +CH2CH2N +H3], 4,5 0 [2H, dd, CH N], 13C-NM R (D 2O)δ 24,78, 39,99, 42,74; 56,98; 176,55; 179,82; Analiza: O bliczono C: 37,5, H: 6,3, N:14,6, S: 16,7. Znaleziono C: 37,3, H: 6,8, N:15,3, S: 15,2; MS m /z = 385 [M(H2NCH2CH2N H 2)H+] . P r z y k ł a d n . N ,N ’-diacetylo-L-cystynian N ,N ’-dibenzyloetylenodiam oniow y ( 1b; R=PhCH2N H 2CH2CH2N H 2CH2Ph). D o 63% roztworu N ,N ’-diacetylo-L-cystyny w w odzie (67 m m oli, 21,8 g) dodano N ,N ’dibenzyloetylenodiam inę (67 m m oli, 16,0 g). W wyniku egzotermicznej reakcji otrzymano nieco oleisty produkt, który m ożna rekrystalizować z wody, otrzymując 12,0 g (32%) substancji tytułowej w postaci białych krystalicznych igieł. 170 787 9 Dane fizyczne: T.t. 163,8 - 165,3°C. ‘H -NM R (D 2O ) δ : 2,04 [6H,s, CH3], 2,93 [2H, dd, CH2S], 3,22 [2H, dd, CH2S], 3,44 [4H, s, CH2N B n], 4,27 [4H, s, PhCHoN], 4,47 [2H, dd, CHN], 7,44 - 7,54 [10H, m, Ph], 13C-NM R (D 2O) δ : 24,82, 42,82, 45 71, 54,47, 56,99, 132,58, 132,67, 133,52, 176,56, 179,80 . Analiza (monowodzian): O bliczono, C: 53,6, H :6,6, N :9,6, S : 11,0. Znaleziono, C: 54,5, H:6,6, N :9,6, S :11,2. P r z y k ł a d III. N ,N ’-d ia cety lo -L -cy sty n ia n d i- ( 1-ad am an tyloam on iow y) ( 1a; R + [C 9 1 )C H (3 ,5 ,7 )C H 2(2 ,4 ,6 ,8 ,9 ,1 0 )N H 3]. D o N ,N ’-d iacetylo-L -cystyn y (5,35 m m oli, 1,73 g) rozpuszczonej w 5 ml w ody dodano 1-adam antyloam inę (10,7 m m ola, 1,61 g). D o roztworu w kroplono 60 ml acetonu. U zyskaną krystaliczną sól odsączon o i w ysu szon o pod próżnią, otrzym ując 2,3 g (67% ) zw iązku tytułow ego. Dane fizyczne: T.t. 162°C, !H -N M R (D2O) δ : 1,71 [12H, szeroki dd, CH2 (4,6,10)], 1,87 [12H, d, CH 2 (2,8,9)], 2,05 [6H, s, CH3], 2,17 [6H, szeroki s, C H (3,5,7)], 2,96 [2H, dd, CH2S], 3,26 [2H, dd, CH2S], 4 ,5 0 [2H, dd, CHN], P r z y k ł a d IV. N ,N ’-diacetylo-L-cystynian di-(N -benzylo-2-fenyloetyioam oniow y) (la ; R=PhCH2CH2N H 2CH2Ph). Do N ,N ’-diacetylo-L-cystyny (28,7 mmola, 9,3 g) rozpuszczonej w 20 ml wody dodano N -benzylo-2-fenyloetyloam inę (57,4 mmola, 12,1 g). Roztwór zatężono do gęstej pasty, z której sól wolno krystalizowała. Krystaliczny związek tytułowy w yizolow ano i wysuszono. Dane fizyczne: T.t. 87°C 1H -N M R (D2O) δ : 2,05 [6H, s, CH 3],2,95 [2H, dd, CH2S }, 3,04 [4H, t, PhCH2C], 3,24 [2H, dd, CH2S], 3,33 [4H, t, CH2N B n], 4,25 [4H, s, PhCH2N ], 4 ,4 9 [2H, dd, CHN], 7,30 - 7,52 [20H, m, Ph). P r z y k ł a d V. N ,N ’-diacetylo-L-cystynian piperazyniowy ( 1b; R= NH2(1,4)CH2(2,3,5,6)]. D o N ,N ’-diacetylo-L-cystyny (4,60 mmola), 1,49 g) rozpuszczonej w 5 ml wody dodano piperazynę (4,60 m m ola), 0,90 g). D o roztworu dodano izopropanol w ilości wystaczającej do wytworzenia oleju, który w oln o zestalił się. Sól w yizolow ano i w ysuszono. Dane fizyczne: T.t. >170°C (rozkład). ‘H -NM R (D 2O) δ: 2,05 [6H, s, CH 3], 2,96 [2H, dd, CH2S], 3,26 [2H, dd, CH 2S], 3,42 [8H, s, CH2(2,3,5,6)], 4,49 [2H, dd, CHN], 170 787 D epartam ent W ydaw nictw U P RP N akład 90 egz. Cena 2,00 zł
1/--страниц