RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 189971 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 343995 (22) Data zgłoszenia: 04.05.1999 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 04.05.1999, PCT/FR99/01050 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: (51) IntCl7 C09D 5/00 C23F 11/00 11.11.1999, WO99/57206, PCT Gazette nr 45/99 (54) Kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako powłoki tymczasowej, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne oraz zastosowanie takiej kompozycji (73) (30) Pierwszeństwo: Uprawniony z patentu: ELF ANTAR FRANCE, Courbevoie, FR 04.05.1998,FR,98/05624 (72) Pierre Steinmetz, Vandoeuvre, FR Jacques Cotteret, Millery, FR Corinne Chauvineau, Paris, FR (43) Zgłoszenie ogłoszono: 10.09.2001 BUP 18/01 (74) (45) PL 189971 B1 (57) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.10.2005 WUP 10/05 Twórcy wynalazku: Pełnomocnik: Ginter Marek, GINTER & GINTER, KANCELARIA RZECZNIKOWSKA S.C. 1. Kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, zawierająca co najmniej jeden kwas karboksylowy, znamienna tym, że zawiera co najmniej 20% wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kwasu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zmieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu. 7. Sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako powłoki tymczasowej, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, zawierającej co najmniej jeden kwas karboksylowy, znamienny tym, że: - dostarcza się kompozycję, która zawiera co najmniej 20% wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kwasu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zmieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu, - rozpuszcza się tę kompozycję w ilości od 1% i 10% wagowych w wodzie, - nakłada się tak otrzymany roztwór na powierzchnią metalową, po czym - odwadnia się ten roztwór, a następnie doprowadza się strumień powietrza, ewentualnie podgrzanego, na tę powierzchnię metalową, aż do jej wysuszenia. 2 189 971 Kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako powłoki tymczasowej, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne oraz zastosowanie takiej kompozycji Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, zawierająca co najmniej jeden kwas karboksylowy, znamienna tym, że zawiera co najmniej 20 % wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kwasu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zmieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu. 2. Kompozycja według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera od 25% do 40% wagowych wymienionej kombinacji, od 0,5% do 5% wagowych co najmniej jednej pochodnej triazolu, i od 40% do 50% wagowych wody. 3. Kom pozycja według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że kom binacja utworzona jest z dwóch jednozasadowych kwasów karboksylowych wybranych spośród kwasów nasyconych zawierających od 5 do 15 atomów węgla i spośród kwasów nienasyconych zawierających od 9 do 21 atomów węgla, przy czym te dwa kwasy pozostają w stosunku molowym kwas nasycony / kwas nienasycony zawartym pomiędzy 5 i 20. 4. Kompozycja według zastrz. 3, znamienna tym, że kombinacja zawiera od 20% do 35% wagowych kompozycji co najmniej jednej soli kwasu nasyconego wybranego spośród kwasu heptanowego i kw asu nonanowego i od 2% do 5% wagowych soli kwasu undecylenowego. 5. K om pozycja według zastrz. 2, znam ienna tym, że pochodna triazolu wybrana jest z grupy utworzonej przez benzotriazole, tolilotriazole i alkilotriazole. 6 . Kompozycja według zastrz. 5, znamienna tym, że ponadto zawiera od 0,005% do 2 % wagowych środka zwilżającego wybranego z grupy utworzonej przez anionowe środki powierzchniowo czynne takie jak siarczany alkilowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne takie jak związki oksyetylenowane typu alkoholi tłuszczowych i alkilofenoli. 7. Sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako powłoki tymczasowej, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, zawierającej co najmniej jeden kwas karboksylowy, znamienny tym, że: - dostarcza się kompozycję, która zawiera co najmniej 20 % wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kwasu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zmieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu, - rozpuszcza się tę kompozycję w ilości od 1% i 10% wagowych w wodzie, - -nakłada <?ie tak n tiw m a rw rn7twór na now -ierzchnia metalowa,u i-nn- C7.vm --------------------------------“ X.--------------------------J ------------------------------------ -----------r ----------------------" t -------------- - - - -^ - - odwadnia się ten roztwór, a następnie doprowadza się strumień powietrza, ewentualnie podgrzanego, na tę powierzchnię m etalow ą aż do jej wysuszenia. 8 . Sposób według zastrz. 7, znamienny tym, że stosuje się kompozycję, która zawiera od 25% do 40% wagowych wymienionej kombinacji, od 0,5% do 5% wagowych co najmniej jednej pochodnej triazolu, i od 40% do 50% wagowych wody. 9. Sposób według zastrz. 7 albo 8 , znamienny tym, że stosuje się kombinację, która utworzona jest z dwóch jednozasado wych kwasów karboksylowych wybranych spośród kwa- 189 971 3 sów nasyconych zawierających od 5 do 15 atomów węgla i spośród kwasów nienasyconych zawierających od 9 do 21 atomów węgla, przy czym te dwa kwasy pozostają w stosunku molowym kwas nasycony / kwas nienasycony zawartym pomiędzy 5 i 20 . 10. Sposób według zastrz. 9, znam ienny tym, że stosuje się kombinację, która zawiera od 20% do 35% wagowych kompozycji co najmniej jednej soli kwasu nasyconego wybranego spośród kwasu heptanowego i kwasu nonanowego i od 2 % do 5% wagowych soli kwasu undecylenowego. 11. Sposób według zastrz. 8 , znam ienny tym, że pochodną triazolu wybiera się z grupy utworzonej przez benzotriazole, tolilotriazole i alkilotriazole. 12. Sposób według zastrz. 11, znam ienny tym, że stosuje się kompozycję, która ponadto zawiera od 0,005% do 2% wagowych środka zwilżającego wybranego z grupy utworzonej przez anionowe środki powierzchniowo czynne takie jak siarczany alkilowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne takie jak związki oksyetylenowane typu alkoholi tłuszczowych i alkilofenoli. 13. Zastosowanie kompozycji określonej w zastrz. 1 do 6 w postaci suchej warstwy nieolejowej, do pokrycia powierzchni metalowych ze stali węglowej, pokrytych cynkiem lub galwanicznie i stopami miedzi i glinu. * * * Przedmiotem wynalazku jest kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako powłoki tymczasowej, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne oraz zastosowanie takiej kompozycji, zwłaszcza do ochrony różnych powierzchni metalowych o specjalnym przeznaczeniu. W rzeczywistości, po wytworzeniu płyt lub rur metalowych, i zwykle, przed dalszym wykorzystaniem takich wyrobów, ma miejsce ich składowanie przez wiele miesięcy. Dla producentów takie składowanie bez zapewnienia ochrony przed utlenianiem na powietrzu i przed wilgocią stanowi zawsze istotny problem, gdyż na powierzchni składowanych wyrobów tworzy się warstewka utleniona lub pojawiają się pory oraz następuje inne stopniowe pogarszanie się stanu ich powierzchni. Otóż, każde takie pogorszenie lub uszkodzenie powierzchni może znacznie wpływać na wykonanie lub skuteczność dalszej obróbki cieplnej, której poddaje się te wyroby. Stąd też, należy zmniejszyć ryzyko powstawania przełomów lub pęknięć podczas kształtowania lub tłoczenia takich materiałów, albo też występowania łuszczenia jak i pęknięć powłok, którymi się je pokrywa. Aby uniknąć tych niedogodności związanych z utlenianiem pow ierzchni metalowych na powietrzu, konieczne jest izolowanie tych powierzchni, płyt lub rur przed dostępem powietrza, i w tym celu stosowane były już różne technologie. Zatem, stosowano różne rodzaje powłok tymczasowych nieprzepuszczalnych dla powietrza. Niezależnie od ich tymczasowego charakteru, powłoki takie powinny być łatw e do nakładania, ale jednocześnie powinny łatwo eliminować zmiany stanu powierzchni podłoża bez powodowania dodatkowego zanieczyszczenia i bez utrudniania przy nich obsługi. Pierwszy rodzaj zwykle używanej powłoki utworzony jest z kompozycji olejowych lub półolejowych otrzymanych przez zmieszanie wody z olejem mineralnym do postaci emulsji w obecn o ś c i in h ib ito ra k o ro z ji, ja k to o p is a n o w a m e ry k a ń s k im o p is ie p a te n to w y m U S 4 ,3 4 2 ,5 9 6 . Inny rodzaj powłoki olejowej zawiera mieszaninę emulgowaną w wodzie alkanów i alkanów częściowo estryfikowanych, z małym udziałem amidów wynikającym z reakcji aminy na kwas karboksylowy o długim łańcuchu, albo też mieszaninę alkoholu, węglowodorów i czynnika powierzchniowo czynnego, jak to opisano w amerykańskim opisie patentowym US 4,479,981. Takie powłoki przedstawione są jako wykazujące dobrą stabilność i jako tworzące dobrą zaporę przed utlenianiem atmosferycznym. Ponadto, spełniają one rolę smaru podczas następ- 189 971 4 nej obróbki tak chronionych materiałów. Jednak, przy zwykłym składowaniu, właściwości smarne tych powłok stanowią utrudnienie oraz źródło znacznego zanieczyszczenia. Inne powłoki do ochrony tymczasowej uzyskiwano przez nakładanie, na powierzchnię chronioną przed powietrzem atmosferycznym, kompozycji rozpuszczalnej w wodzie otrzymanej przez zmieszanie glikoli polioksyalkilowych i pochodnych alkilowych bezwodnika bursztynowego, takiej jak kompozycja opisana w amerykańskim opisie patentowym US 5,316,696. Takie powłoki, chociaż występują jako nieolejowe, tworzą ciekłe warstwy ochronne powierzchni materiałów metalowych. Ponadto, w europejskim opisie patentowym EP 0 566 087 podano, że niektóre kombinacje kwasów jedno i dwukarboksylowych m ogą by ć stosowane jako inhibitory korozji atmosferycznej w postaci powłok na materiały podlegające ochronie, przy czym właściwości powłoki nie zostały zdefiniowane. Celem wynalazku jest zapewnienie powłoki do ochrony powierzchni metalowych przed korozją atmosferyczną, w postaci suchej warstwy nieolejowej umożliwiającej łatwiejszą obsługę przy tych powierzchniach, i eliminującej ryzyko zanieczyszczenia miejsca składowania lub zabrudzenia rąk operatorów. Wynalazek zmierza ponadto do utworzenia warstwy suchej łatwo usuwanej przez zmycie wodą i suszenie, lub mogącej pozostać na powierzchni metalowej pod następnie nakładaną powłoką, farbą lub innymi pokryciami. Dla niektórych farb i niektórych lakierów, występowanie warstwy suchej powinno polepszać przyleganie warstw nakładanych później. Zgodnie z wynalazkiem, kompozycja rozpuszczalna w wodzie jako powłoka tymczasowa, w postaci warstwy suchej, powierzchni metalowych podatnych na utlenianie atmosferyczne, zawierająca co najmniej jeden kwas karboksylowy, charakteryzuje się tym, że zawiera co najmniej 20 % wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kw asu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zm ieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu. Korzystnie, kompozycja zawiera od 25% do 40% wagowych wymienionej kombinacji, od 0,5% do 5% wagowych co najmniej jednej pochodnej triazolu, i od 40% do 50% wagowych wody. W korzystnym przykładzie wykonania, kombinacja utworzona jest z dwóch jednozasadowych kwasów karboksylowych wybranych spośród kwasów nasyconych zawierających od 5 do 15 atomów węgla i spośród kwasów nienasyconych zawierających od 9 do 21 atomów węgla, przy czym te dwa kwasy pozostają w stosunku molowym kwas nasycony / kwas nienasycony zawartym pomiędzy 5 i 20. Korzystnie, kombinacja zawiera od 20% do 35% wagowych kompozycji co najmniej jednej soli kwasu nasyconego wybranego spośród kwasu heptanowego i kwasu nonanowego i od 2 % do 5 % wagowych soli kwasu undecylenowego. Korzystnie, pochodna triazolu wybrana jest z grupy utworzonej przez benzotriazole, tolilotriazole i alkilotriazole. Korzystnie, kompozycja ponadto zawiera od 0,005% do 2% wagowych środka zwilżającego wybranego z grupy utworzonej przez anionowe środki powierzchniowo czynne takie jak siarczany alkilowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne takie jak związki oksyetylenowane typu alkoholi tłuszczowych i alkilofenoli. Natomiast sposób nakładania zagęszczonej kompozycji rozpuszczalnej w wodzie jako pow ło k i ty m c z a s o w e j , w p o s ta c i w a r s tw y s u c h e j, p o w ie r z c h n i m e ta lo w y c h p o d a tn y c h n a u tle n ia n ie atmosferyczne, zawierającej co najmniej jeden kwas karboksylowy, charakteryzuje się tym, że: dostarcza się kompozycję, która zawiera co najmniej 20 % wagowych kombinacji co najmniej jednego jednozasadowego linearnego nasyconego kwasu karboksylowego z co najmniej jednym jednozasadowym linearnym nienasyconym kwasem karboksylowym, w postaci soli zasadowych, metali ziem alkalicznych lub aminy, przy czym łańcuch węglowy każdego kwasu zawiera nieparzystą ilość atomów węgla zmieniającą się od 5 do 21 i, ewentualnie, co najmniej 0,5% wagowych pochodnej triazolu, 189 971 5 - rozpuszcza się tę kompozycję w ilości od 1% i 10% wagowych w wodzie, - nakłada się tak otrzymany roztwór na powierzchnią metalową, po czym - odwadnia się ten roztwór, a następnie doprowadza się strumień powietrza, ewentualnie podgrzanego, na tę powierzchnię metalową, aż do jej wysuszenia. Korzystnie, w sposobie tym stosuje się kompozycję, która zawiera od 25% do 40% wagowych wymienionej kombinacji, od 0,5% do 5% wagowych co najmniej jednej pochodnej triazolu, i od 40% do 50% wagowych wody. Korzystnie, stosuje się kombinację, która utworzona jest z dwóch jednozasadowych kwasów karboksylowych wybranych spośród kwasów nasyconych zawierających od 5 do 15 atomów węgla i spośród kwasów nienasyconych zawierających od 9 do 21 atomów węgla, przy czym te dwa kwasy pozostają w stosunku molowym kwas nasycony / kwas nienasycony zawartym pomiędzy 5 i 20. Korzystnie, stosuje się kombinację, która zawiera od 20% do 35% wagowych kompozycji co najmniej jednej soli kwasu nasyconego wybranego spośród kwasu heptanowego i kwasu nonanowego i od 2% do 5% wagowych soli kwasu undecylenowego. Korzystnie, w sposobie tym pochodną triazolu wybiera się z grupy utworzonej przez benzotriazole, tolilotriazole i alkilotriazole. Korzystnie, w sposobie według wynalazku stosuje się też kompozycję, która ponadto zawiera od 0,005% do 2% wagowych środka zwilżającego wybranego z grupy utworzonej przez anionowe środki powierzchniowo czynne takie jak siarczany alkilowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne takie jak związki oksyetylenowane typu alkoholi tłuszczowych i alkilofenoli. Zgodnie z wynalazkiem, wyżej określona kompozycja znajduje zastosowanie, w postaci suchej warstwy nieolejowej, do pokrycia powierzchni metalowych ze stali węglowej, pokrytych cynkiem lub galwanicznie i stopami miedzi i glinu. Zaletą kompozycji według wynalazku jest to, że kombinacja dwóch jednozasadow ych kwasów karboksylow ych z nieparzystym łańcuchem węglowym, z których jeden jest nasycony a drugi nienasycony, polepsza w sposób całkowicie nieoczekiwany, dla warstwy suchej, skuteczność ochrony przed powstawaniem korozji na powierzchniach metalowych. Efekt działania antykorozyjnego jest szczególnie zauważalny dla stali pokrytych cynkiem przez dodanie związku triazolu. Z kolei dodanie do kompozycji środka zwilżającego ułatwia pokrywanie chronionej powierzchni metalowej i przyspiesza jej suszenie. N atom iast zaletą sposobu według wynalazku je st możliwość zastosow ania różnych środków, aby doprowadzić otrzymany roztwór rozpuszczonej w wodzie kom pozycji do zetknięcia z pokryw aną pow ierzchnią metalową, a zwłaszcza zraszanie, rozpylanie lub też zanurzanie. Uzyskana warstwa na powierzchni metalowej ma postać warstwy suchej nieolejowej, która nie klei się i nie pozostawia żadnych zabrudzeń na rękach podczas m anewrowania płytami lub wiązkami rur metalowych, i która je chroni przed korozją atm osferyczną. Aby zdjąć tę warstwę, wystarczy zwykłe płukanie w odą pow ierzchni m etalowych i suszenie ich powietrzem. Poniżej opisane zostaną niektóre wykonania wynalazku podane jedynie jako wybrane przykłady, które nie stanowią żadnego ograniczenia dla przedstawionych rozwiązań. Przykład I Niniejszy przykład zmierza do wykazania skutku antykorozyjnego warstw suchych otrzymanych przez połączenie dwóch kwasów karboksylowych według wynalazku, do ochrony powierzchni metalowych. Przygotowano dziesięć kompozycji Ci, C 2, C3, C 4, C 5, Xi, X 2, X 3, X ą i X 5, przy czym kompozycje Xi odpowiadają kompozycjom według wynalazku, a ich zawartość pouana jest w poniższej tabeli 1 (w % wagowych). 6 189 971 Tabel a 1 Składniki C1 C2 C3 C4 C5 X1 X2 X3 X4 X5 Kwas heptanowy 10 0 20 0 0 18 10 20 25 35 Kwas nonanowy 5 5 0 20 0 7 5 0 0 0 Kwas undecylenowy 0 5 0 0 10 4 10 2 4 5 Benzotriazol 0 0 0 0 0 0 0,5 0 0 0 Tolilotriazol 0 0 0 0 0 1 0 0 2,5 3 Dla przeprowadzenia prób na powierzchniach metalowych zastosowano roztwory C1 do C 5, i X 1 do X 5, jako 3% roztwory w wodzie poddanej osmozie. Dla sprawdzenia ochrony przeprowadzono dwa rodzaje prób, jedna próba metodą na mokro i jedna próba metodą na sucho. Próba przeprowadzona metodą na mokro w laboratorium, polegała na zanurzeniu w krystalizatorze wypełnionym 200 ml badanego roztworu, dwóch typów rur metalowych o przekroju kwadratowym, o boku 4 mm i o długości 5 cm, ze stali węglowych typu „DKP”, z których jedne J 1 nie były pokryte powłoką, a drugie J 2 były galwanicznie pokryte cynkiem przez okres co najmniej 40 dni. Każdego dnia obserwowano wizualnie stan ich powierzchni, a w szczególności powierzchnię każdej rury stykającą się z dnem krystalizatora, w którym rura ta była zanurzona. Próbę zatrzymano wówczas, gdy na powierzchni pojawiły się plamy korozji (dla tych nie pokrytych powłoką) lub biała rdza (dla tych pokrytych cynkiem), lub przy końcu czterdziestego dnia. Okresy czasu, przy końcu których naocznie zaobserwowano tworzenie się plam korozji lub białej rdzy, dla każdej z tych prób, zestawiono w poniższej tabeli 2 . Tabel a 2 C5 J. 12 dni 12 dni 12 dni 8 dni 8 dni X1 nic po 40 dniach X2 nic po 40 dniach X3 nic po 40 dniach X4 nic po 40 dniach X5 nic po 40 dniach c, C2 C3 C4 2J 2 godziny 2 godziny 2 godziny 2 godziny 2 godziny 2 dni 2 dni 1dzień 2 dni 2 dni Przy przeprowadzeniu prób metodą na sucho, rury metalowe o tym samym przekroju kwadratowym, ale o długości 10 m, zanurzone zostały w tych roztworach, następnie odsączone i na końcu wysuszone na powietrzu przed składowaniem w wiązkach pod osłoną przed cieknącą wodą. Odkrycie i obserwacja powierzchni zostały dokonane trzy miesiące później. 189 971 7 Wnioski podano w poniższej tabeli 3. Tabela 3 J1 2J X1 bez korozji kilka plam przy spoinie X2 bez korozji bez korozji X3 bez korozji kilka plam, powłoka szara X4 bez korozji kilka plam przy spoinie X5 bez korozji bez korozji Moc inhibitora tych kompozycji określona została przez pomiary elektrochemiczne dokonane na próbkach żelaza i cynku. Te próby przeprowadzone zostały zgodnie z normami ASTM G59-91 dla określenia oporności polaryzacyjnej (Rp) i ASTM G5-87 oraz G102-89 dla określenia prądów korozyjnych (Icorr). Roztwory C1 do C 5 i X 1do X 5 użyto jako 10% roztwór w wodzie uzupełnionej siarczanem sodowym, chlorkiem sodowym i wodorowęglanem sodowym w takiej ilości, aby po rozpuszczeniu, zawartość tych składników w roztworze końcowym była zgodna z wartością przewidywaną przez normę ASTM D 1384-87, to jest: 148 mg Na 2SO 4, 165 mg NaCl i 138 mg NaHCO3. Wartości mierzone dla prądów korozyjnych rozkładają się na dwie grupy zakresów wartości, odpowiadające odpowiednio roztworom typu C 1 i roztworom typu X 1. Wartości krańcowe podane zostały w tabeli 4. Tabela 4 Roztwór TypC1 Typ X1 Rp Fer (kΩ · cm2) 100 do 500 600 do 900 Rp Zn (kΩ · cm2) 50 do 300 600 do 3000 IcorrFer (nA ·cm-2) 200 do 2000 85 do 150 IcorrZn (nA ·cm-2) 200 do 1200 19 do 100 Dla roztworów typu X 1szybkość korozji okazała się znacznie mniejsza niż dla tych typu C1, jak o tym świadczą zmiany w kierunku przeciwnym oporności polaryzacyjnej i prądu korozyjnego. Zgodnie z tymi wynikami stwierdzono wyższość kombinacji nasyconych kwasów monokarboksylowych i nienasyconych kwasów monokarboksylowych w stosunku do tych samych kwasów rozważanych oddzielnie, i to korzystnie w postaci warstw suchych. P r z y k ł a d II Ten przykład zmierza do wykazania zalet warstw suchych według wynalazku, jako powłoki nie tłustej chroniącej przed korozją atmosferyczną nawet pod warstwami suchymi farby, lakieru lub apretury, nałożonych bezpośrednio na warstwę suchą. Rury ze stali typu „DKP” o przekroju kwadratowym (25 mm x 25 mm), o grubości 3 mm i o długości 10 cm poddane zostały hartowaniu w czasie 2 minut w rozcieńczonych roztworach X 1 do X5, a następnie suszone na powietrzu przez 24 godziny. Rury, u których stwierdzono rzeczywisty wygląd czysty i stan suchy pokryte zostały następnie przez jeden z materiałów Y 1 do Y 3 według poniższego opisu. 8 189 971 Y 1 był lakierem bezbarwnym FA 20 nałożonym przez rozpylanie, następnie suszonym przez dwie godziny i na koniec wypalanym w suszarce w czasie jednej godziny w temperaturze 100°C. Y2 był czarnym lakierem błyszczącym SEDOCOLOR S 160 nałożonym przez rozpylanie, następnie suszonym przez dwie godziny i na koniec wypalanym w suszarce w czasie jednej godziny w temperaturze 100°C. Y3 był apreturą ziarnistą PLASTCOLOR, jasno szarą, najpierw rozpylaną, a następnie suszoną przez 24 godziny. Dla każdej powłoki zaobserwowano przyleganie warstwy farby, lakieru lub apretury na rurach wstępnie pokrytych kompozycjami X 1 do X 5 według wynalazku. Test przylegania polegał na nałożeniu taśmy przylepnej o długości 10 cm na każdą rurę i odklejeniu jej po 2 minutach. Obserwacja powierzchni rury umożliwiała dokonanie oceny czy nastąpiło oderwanie powłoki. Dla każdej z powłok X 1 do X 5 i każdej powłoki Y 1 do Y 3 zaobserwowano dobre przyleganie powłoki, i nie stwierdzono żadnego jej oderwania. Dla każdej z warstw ochronnych X 1 do X5 pokrytych powłokami Y 1 do Y 3, zaobserwowano dobre przyleganie powłoki, i nie stwierdzono żadnego jej oderwania. Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.
1/--страниц